عنوان

‌قانون معادن

شماره

|

تاریخ انتشار

فصل اول – تعاریف و کلیات

ماده ۱ ‌قانون معادن

تعریف واژه‌ های به‌ کار رفته در این قانون به‌ شرح زیر است:

الف ـ ماده معدنی (کانی): هر ماده یا ترکیب طبیعی که به‌ صورت جامد یا گاز یا مایع و یا محلول در آب در اثر تحولات زمین‌ شناسی به‌ وجود آمده ‌باشد.

ب ـ معدن: به محدوده‌ای اطلاق می‌شود که شامل ذخیره معدنی است.

پ ـ منبع معدنی: تمرکز یا انباشت طبیعی یک یا چند ماده معدنی در زیر یا روی زمین و یا محلول در آب است.

ت ـ عملیات معدنی: عبارت از اکتشاف، تجهیز، استخراج، کانه‌ آرایی و فرآوری است.

ث – اکتشاف: تجسس ارادی بمنظور یافتن کانسار است که شامل عملیاتی از جمله موارد زیر می ‌باشد:
۱ – آثاریابی و نمونه‌ برداری و آزمایشات کمی و کیفی.
۲ – بررسیهای زمین‌ شناسی، ژئوفیزیکی و ژئوشیمیائی و مانند آنها و انجام اموری که برای اینگونه بررسیها لازم باشد.
۳ – حفاری روباز و زیرزمینی.
۴ – تعیین شکل و کیفیت و کمیت ذخیره معدنی و تهیه نقشه‌ های مربوطه

ج ـ کانه (کانسنگ): مواد معدنی یا کانیهای موجود در کانسار که دارای ارزش اقتصادی است.

چ ـ ذخیره معدنی (کانسار): منبع معدنی که بهره‌ برداری از آن سودآور و مقرون به‌ صرفه است.

ح ـ ذخیره: میـزان وزنی یا حجمی کانه (کانسنگ) موجـود در ذخیره معدنی (کانسار) است.

خ ـ اکتشاف: مجموعه عملیات و تجسس ارادی که به ‌منظور یافتن (کانسار) انجام می‌ گیرد و شامل عملیاتی از جمله موارد زیر است: ۱ـ نمونه‌ برداری و انجام آزمایش‌ های کمّی ‌و کیفی ۲ـ بررسـیهای ‌زمین‌ شناسی، سنـجش از راه دور، ژئو شیـمیایی، ژئو فـیزیکی و امثال آن ۳ـ حفاری روباز و زیرزمینی ۴ـ حفر گمانه و چاه‌ پیمایی ۵ ـ تعیین شکل، کیفیت و کمیت ذخیره معدنی و تعیین نقشه‌ های مربوط

د ـ استخراج: مجموعه عملیاتی است که به ‌منظور جدا کردن کانه (کانسنگ) از ذخیره معدنی (کانسار) و انتقال آن به محل انباشت مواد انجام می‌ گیرد.

ذ ـ محل انباشت مواد: محلی خارج از کارگاههای استخراج؛ تونلها و چاهها که مواد استخراج شده در آنجا انباشته می‌ شود.

ر ـ کانه‌ آرایی: کلیه عملیات فیزیکی، شیمیایی و یا فیزیکی ـ شیمیایی که به‌ منظور جدا کردن قسمتی از مواد باطله از کانه (کانسنگ) و یا تفکیک کانه‌ ها (کانسنگها) از یکدیگر انجام می‌ گیرد.

ز ـ فرآوری: عملیاتی که بر روی مواد خام معدنی یا مواد کانه‌ آرایی شده، انجام و موجب تولید مواد اولیه صنعتی می‌ شود.

ژ ـ مواد باطله: موادی که در نتیجه استخراج یا کانه‌ آرایی از کانه (کانسنگ) جدا می‌ شود.

س ـ خاک صنعتی: خاکی که به‌ دلیل خواص فیزیکی و یا شیمیایی ویژه مصارف صنعتی مختلف دارد.

ش ـ سنگ تزئینی: سنگهای متبلور و غیر متبلور رسوبی آذرین و دگرگونی از قبیل مرمر، شبه‌ مرمر (مرمریت)، تراورتن، گرانیت و امثال آنها که حاوی کانه (کانسنگ) قابل تفکیک در شرایط کنونی نیست و عمل‌ آوری آنها نظیر برش و صیقل، رایج و مقرون به‌ صرفه است.

ص ـ سنگ‌ لاشه ساختمانی: سنگهای مختلف موجود در طبیعت که در شرایط کنونی حاوی کانه (کانسنگ) قابل تفکیک نبوده و عمل‌آوری آن رایج و معمول و یا مقرون به ‌صرفه نباشد و بنا به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت، سنگ تزئینی نیست و در پی یا دیوار چینی ساختمانها، راهسازی و دیواره‌ سازی و نظایر آن به‌ کار می‌ رود.

ض ـ پروانه اکتشاف: مجوزی است که برای انجام عملیات اکتشاف مواد معدنی در محدوده مشخص از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می‌ شود.

ط ـ گواهی کشف: تأییدیه‌ ای که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، پس از اتمام عملیات اکتشافی و کشف ذخیره به نام دارنده پروانه اکتشاف صادر می‌ شود.

ظ ـ کاشف : به شخصی اطلاق می‌ شود که گواهی کشف به نام وی صادر شده است.

ع ـ بهره‌ برداری: مجموعه عملیاتی که به ‌منظور استخراج و کانه‌ آرایی و به‌ دست آوردن مواد معدنی قابل فروش انجام می‌ گیرد.

غ ـ پروانه‌ بهره‌ برداری: مجوزی که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت برای بهره‌ برداری از معادن در محدوده‌ ای مشخص صادر می‌ گردد.

ف ـ بهره‌ بردار: شخص حقیقی یا حقوقی که دارای پروانه بهره‌ برداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

ق ـ اجازه برداشت: مجوزی که از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تأمین مصالح ساختمانی مورد نیاز طرحهای عمرانی و برداشت واریزه‌ ها، ذخایر محدود کشف شده و برداشت جزئی از یک ذخیره معدنی و نیز عملیات آزمایشگاهی صادر می‌ شود.

ک ـ معادن بلامعارض: معادنی که فاقد بهره‌ بردار است یا واگذاری آن از نظر این قانون منعی ندارد.

گ ـ حقوق دولتی: به سهم دولت که ناشی از استخراج، بهره‌ برداری و برداشت هر واحد از ماده یا مواد معدنی است اطلاق می‌ شود.

ماده ۲ قانون معادن

در اجرای اصول چهل و چهارم و چهل و پنجم قانون اساسی مسوولیت اعمال حاکمیت دولت بر معادن کشور و حفظ ذخائر معدنی و نیز ‌صدور اجازه انجام فعالیتهای معدنی مقرر در این قانون و نظارت بر امور مزبور و فراهم آوردن موجبات توسعه فعالیتهای معدنی، دستیابی به ارزش ‌افزوده مواد خام معدنی، توسعه صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده، ایجاد اشتغال در این بخش و نیز افزایش سهم بخش معدن در توسعه اقتصادی و‌اجتماعی کشور به عهده وزارت معادن و فلزات می ‌باشد.
اعمال حاکمیت مذکور در این ماده نمی‌تواند مانع اعمال مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی در محدوده مقررات باشد.

ماده۳قانون معادن

مواد معدنی به‌ شرح زیر طبقه‌ بندی می‌ شوند:

الف) مواد معدنی طبقه یک عبارتند از:
سنگ آهک‌، سنگ گچ‌، شن و ماسه، خاک رس، صدف دریایی‌، پوکه ‌معدنی‌، نمک‌ آبی و سنگی‌، مارن‌، سنگ لاشه ساختمانی و نظایر آنها

ب) مواد معدنی طبقه دوم عبارتند از:


۱
ـ مواد معدنی آهن‌، طلا، کرم‌، قلع‌، جیوه‌، سرب‌، روی‌، مس‌، تیتانیم‌، آنتیموان‌، مولیبدن‌، کبالت‌، تنگستن‌، کادمیوم و سایر فلزات‌


۲
ـ نیتراتها، فسفاتها، بوراتها، نمکهای قلیایی‌، سولفاتها، کربناتها، کلرور‌یتها به‌ استثناء مواد یاد شده در طبقه یک ‌و نظایر آنها


۳
ـ میکا، گرافیت‌، تالک‌، کائولن‌، نسوزها، فلدسپات‌، سنگ و ماسه سیلیسی‌، پرلیت‌، دیاتومیت‌، زئولیت‌، بوکسیت‌، خاک سرخ‌، خاک زرد، خاکهای صنعتی و نظایر آنها


۴
ـ سنگها و کانیهای قیمتی و نیمه‌قیمتی مانند الماس‌، زمرد، یاقوت‌، یشم‌، فیروزه‌، انواع عقیق و امثال آنها.


۵ 
ـ انواع سنگهای تزئینی و نما


۶ 
ـ انواع زغال‌ سنگها و شیلها، قیر طبیعی و سنگ‌ آسفالت طبیعی


۷
ـ مواد مـعدنی قابل استحصال از آبها و نیز گـازهای معدنی به استثناء گازهای هیدروکربوری‌

۸ـ مواد معدنی موجود در فلات قاره

پ ـ مواد معدنی طبقه سه عبارتند از:
کلیه هیدروکربن‌ ها، به‌ استثناء زغال ‌سنگ مانند: نفت خام‌، گاز طبیعی‌، پلمه سنگهای نفتی‌، ماسه‌ های آغشته به نفت و امثال آنها

ت – مواد معدنی طبقه چهار عبارت هستند از:
کلیه مواد پرتوزا اعم از اولیه و ثانویه.

تبصره ۱ ـ طبقه آن دسته از مواد معدنی که در این ماده مشخص نشده یا مورد تردید باشد و نیز طبقه موادی شامل چند ماده از یک طبقه و موادی از طبقه دیگر، برحسب نوع‌، اهمیت و ارزش این مواد به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصویب شورای عالی معادن تعیین می‌ شود.

تبصره۲ـ آیین‌ نامه اجرائی درموارد اختلاط مواد طبقه یک تا سه با مواد طبقه چهار، نحوه بهره‌ برداری و ادامه فعالیت، به پیشنهاد مشترک وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان انرژی اتمی ایران ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون به تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.

ماده۴قانون معادن

سیاستگذاری اجرائی و هماهنگی در مورد طبقات مواد معدنی با رعایت قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی و در چهارچوب این قانون به جز موارد مربوط به وزارتخانه‌ های نفت و نیرو و سازمان انرژی اتمی ایران در حیطه وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

‌ماده ۴ ‌قانون معادن

امور مربوط به مواد معدنی طبقات یک و دو به استثنای شن و ماسه معمولی و خاک رس معمولی در چهارچوب مقررات این قانون در‌حیطه وظایف وزارت معادن و فلزات می‌باشد.

تبصره – تشخیص معمولی بودن شن و ماسه و خاک رس با وزارت معادن و فلزات است.

فصل دوم – اکتشاف

ماده ۵ ‌قانون معادن

اکتشاف ذخایر معدنی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز انجام می‌ شود. وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است بستر لازم را برای اکتشاف ذخایر معدنی در سراسر کشور برای اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم کند.

تبصره۱ـ دولت مکلف است در لایحه بودجه سالانه، نسبت به تأمین اعتبار لازم جهت ایجاد بستر مناسب برای اکتشاف ذخایر معدنی در سراسر کشور اقدام نماید.

تبصره۲ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌ تواند از طریق سازمانهای توسعه‌ای با رعایت قوانین و مقررات مربوط، در صورت عدم وجود متقاضی از بخش غیر دولتی، نسبت به اکتشاف و شناسایی ذخایر معدنی در مناطق کمتر توسعه یافته اقدام نماید.

تبصره۳ـ کلیه وزارتخانه‌ ها، سازمانها و ارگانهای مرتبط مانند وزارت نفت موظفند به‌ منظور تجمیع و هم‌ افزایی نتایج فعالیتهای تولید اطلاعات پایه زمین‌ شناسی و اکتشافی برای بهره‌ برداری کاربران اطلاعات خود را به ‌طور مستمر در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دهند.

ماده ۶ قانون معادن

اکتشاف ذخائر معدنی، منوط به صدور پروانه اکتشاف توسط وزارت معادن و فلزات است. چگونگی اخذ پروانه، ضوابط اکتشاف، مدت ‌اعتبار پروانه، انتقال حقوق متعلق به آن پروانه و نیز سایر موارد ضروری مربوط برابر مفاد این قانون در آئین ‌نامه اجرائی تعیین خواهد شد.

تبصره۱ – اکتشاف حین بهره‌ برداری نیاز به صدور پروانه اکتشاف ندارد، لکن درصورت کشف ذخیره یا ماده معدنی جدید گواهی کشف دارنده پروانه ‌بهره‌ برداری به ترتیب با رعایت مفاد این قانون اصلاح یا گواهی جدید صادر خواهد شد.

تبصره۲ـ متقاضیان پروانـه اکتشاف موظفند در زمان تعیین و تحویل محدوده بلامعارض، مبلغی را بر اساس تعرفه‌ ای که سالانه از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد می‌ شود و در شورای عالی معادن به تصویب می‌ رسد پرداخت نمایند.

تبصره۳ـ دارندگان پروانه اکتشاف به استثناء مالک یا مالکان شخصی در ملک خود یا موقوفات موظفند از زمان صدور پروانه اکتشاف، سالانه به ازاء هر کیلومتر مربع از محدوده اکتشافی، مبلغی را به دولت پرداخت نمایند. میزان این مبلغ هر سال به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصویب شورای عالی معادن تعیین می‌ شود.

تبصره۴ـ درآمدهای ناشی از اجرای تبصره‌ های (۲) و (۳) این ماده به حساب خزانه‌ داری کل واریز و معادل آن در بودجه سالانه وزارت صنعت، معدن و تجارت برای توسعه معادن با اولویت اکتشاف منظور می‌ گردد.

ماده۷قانون معادن

وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است پس از رسیدگی به گزارش عملیات اکتشاف که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی ذی‌ صلاح گواهی شده ‌است و تأیید آن نسبت به صدور گواهی کشف به نام دارنده پروانه اکتشاف اقدام می ‌نماید.
در گواهی کشف باید نوع یا انواع ماده معدنی کشف شده، کمیت و کیفیت آن، حدود و مساحت زمین مورد اکتشاف و هزینه عملیات اکتشافی ذکر شود. گواهی کشف با تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت ظرف یک ‌سال از تاریخ صدور قابل انتقال به اشخاص ثالث است.

بیشتر بخوانید  قانون اداره امور شركتهاي بيمه ‌

‌ماده ۷‌ قانون معادن

وزارت معادن و فلزات مکلف است پس از رسیدگی و تائید عملیات اکتشافی نسبت به صدور گواهی کشف، بنام دارنده پروانه اکتشاف‌اقدام نماید. دراین گواهی نوع یا انواع ماده معدنی کشف شده، کمیت، کیفیت، حدود، مساحت و هزینه عملیات اکتشافی باید ذکر شود. گواهی مزبور با‌تائید وزارت معادن و فلزات ظرف یک سال از تاریخ صدور، قابل انتقال به اشخاص ثالث خواهد بود.

تبصره ـ در صورت عدم دستیابی به کانه (کانسنگ) پس از انجام عملیات اکتشافی حقی برای دارنده پروانه اکتشاف ایجاد نمی ‌شود.

تبصره ۱ – چگونگی اجرای ماده فوق بخصوص درصورت عدم تائید عملیات اکتشافی، در آئین‌ نامه اجرائی این قانون تعیین خواهد شد.

تبصره ۲ – در صورت عدم دستیابی به کانه پس از انجام عملیات اکتشافی، حقی برای دارنده پروانه اکتشاف ایجاد نمی‌ شود.

ماده ۸ ‌قانون معادن

دارندگان گواهی کشف می‌ توانند حداکثر ظرف یک سال پس از صدور گواهی کشف، درخواست خود را برای اخذ پروانه بهره ‌برداری ‌معدن کشف شده، تسلیم وزارت معادن و فلزات نمایند. عدم تسلیم درخواست مزبور در مهلت مقرر موجب سلب حق اولویت یاد شده، از آنان خواهد‌ شد.

تبصره – در صورت عدم تسلیم به موقع درخواست یاد شده، هزینه‌ های اکتشافی مندرج در گواهی کشف، توسط بهره‌ بردار ذخیره معدنی مکشوفه به‌ دارنده گواهی مذکور به ترتیبی که در آئین‌ نامه اجرائی این قانون مشخص خواهد شد پرداخت می‌ گردد.

فصل سوم – بهره‌ برداری

ماده ۹ ‌قانون معادن

بهره‏ برداری از ذخایر معدنی، به جز موارد مربوط به وزارتخانه‌ های نفت و نیرو و سازمان انرژی اتمی ایران مستلزم اخذ پروانه بهره‏ برداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت است. پروانه ‌بهره‌ برداری سندی رسمی، لازم‌ الاجراء، قابل معامله، تمدید و توثیق است که متضمن حق انتفاع دارنده پروانه از ذخیره معدنی مندرج در پروانه و نیز دربردارنده تعهدات وی در اجرای مفاد آن می‌ باشد. مدت هر دوره بهره‌ برداری حداکثر تا بیست و پنج سال است.

تبصره۱ـ مؤسسات مالی نظیر بانکها مکلفند معادن دارای پروانه بهره‌ برداری را به‌ عنوان وثیقه و تضمین اعطاء و بازپرداخت تسهیلات مالی بپذیرند.

تبصره ۲ـ بهره‌ برداران از ذخایر معدنی طبقه دو به استثناء بهره برداران کاشف و یا دارندگان گواهی کشف مکلفند حداکثر نیم درصد (۵ / ۰%) از محصول استخراج شده در سر معدن یا بهای آن را به نرخ روز به اختیار کاشف از تاریخ شروع به استخراج حداکثر به‌ میزان ذخیره مندرج در گواهی کشف تا حداکثر بیست و پنج سال به‌ عنوان حق اکتشاف به ‌وی بپردازند.

تبصره۳ـ شرایط و چگونگی صدور پروانه بهره‌برداری و مدت اعتبار هر دوره بهره‌برداری و نیز ضوابط تعیین درصد مذکور در تبصره (۲) در آیین‌نامه اجرائی این قانون تعیین می‌شود.

ماده۱۰قانون معادن

بهره‌ برداران از ذخایر معدنی بلامعارض به ‌استثناء کاشفان فقط در مهلت مقرر در ماده (۷) از طریق مزایده‌ای که شرایط آن به ‌ترتیبی که در آیین ‌نامه اجرائی این قانون خواهد آمد، از بین اشخاص حقیقی و حقوقی که به ‌موجب قوانین کشور مجاز به فعالیت‌ اقتصادی در ایران می‌ باشند، انتخاب می‌ گردند.

‌ماده ۱۰ قانون معادن

عاملین بهره‌برداری از ذخایر معدنی عبارتند از:

تبصره۱ـ تولید‌ کنندگان مواد معدنی فرآوری شده، واحدهای صنعتی مصرف ‌کننده مواد معدنی، متخصصان حقیقی و حقوقی دارنده پروانه اشتغال فعالیتهای معدنی، کاشفان معدن مربوط که در مهلت مقرر در ماده (۷) موفق به تسلیم درخواست اخذ پروانه بهره ‌برداری نشده‌اند و شرکتهای تعاونی معدنی متشکل از کارکنان معادن در صورتی‌ که دارای صلاحیت فنی و مالی باشند به ترتیب، مطابق آیین‌ نامه اجرائی این قانون در زمان واگذاری، در شرایط مساوی در اولویت می ‌باشند.

تبصره۲ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت پس از اجرای این ماده و تشریفات قانونی، در صورت نبود متقاضی، با تصویب شورای عالی معادن رأساً در مورد بهره‌ برداری از ذخایر معدنی بلامعارض اقدام می‌ نماید.

الف – اشخاص حقیقی و حقوقی زیر با تشخیص و اجازه مستقیم وزارت معادن و فلزات.

۱ – دارندگان گواهی کشف، در مهلت مقرر در ماده ۸ .

۲ – واحدهای تولید کننده مواد معدنی فرآوری شده با ارزش افزوده ‌تر تا مرحله تولید مواد اولیه صنعتی، از معادن بلامعارض تا زمانی که به تولید ادامه‌ می‌ دهند.

۳ – واحدهای صنعتی مصرف‌ کننده مواد معدنی از معادن بلا معارض، تازمانی که به تولید ادامه می‌ دهند.

۴ – متقاضیان بهره ‌برداری که متخصص معدن یا زمین ‌شناسی بوده و یا بین آنها حداقل یک نفر از متخصصین مذکور وجود داشته باشد، از معادن ‌بلامعارض تا زمانی که ترکیب فوق را دارا باشد.

ب – واحدها یا شرکتهای تابعه و وابسته به وزارت معادن و فلزات بنا به ضرورت.
واحدها و شرکتهای مذکور می‌توانند با استفاده از خدمات اشخاص حقیقی و حقوقی صلاحیتدار و یا با مشارکت آنها از ذخایر معدنی بهره ‌برداری کنند.

ج – شرکتهای تعاونی معدنی متشکل از کارکنان معادن.

تبصره ۱ – درصورتی که متقاضیان بهره ‌برداری متعدد باشند و یا متقاضیان در عداد بندهای فوق نباشند، مقررات مربوط به بخش معاملات دولتی ‌قانون محاسبات عمومی ملاک عمل می‌ باشد.

تبصره ۲ – شناسنامه هر معدن دربردارنده مشخصات معدن، کمیت و کیفیت ذخیره معدنی، ارزیابی فنی و اقتصادی شامل نرخ بازگشت داخلی ‌سرمایه، الزامات اجرائی عملیات معدنی، استخراج بهینه ذخیره مزبور و رعایت اصول ایمنی و حفاظت فنی و سایر موارد ضروری است. ذخیره معدنی ‌قطعی مندرج در شناسنامه توسط وزارت معادن و فلزات تضمین خواهد شد و به عنوان وثیقه قابل قبول می‌ باشد.

تبصره ۳ – پروانه بهره‌ برداری سندی است رسمی، لازم‌ الاجرا، حاوی مدت بهره ‌برداری براساس شناسنامه معدن و طرح بهره ‌برداری مصوب، قابل تمدید، قابل معامله و انتقال به اشخاص ثالث که متضمن حق انتفاع دارنده پروانه از ذخیره معدنی و نیز در بردارنده تعهدات وی در اجرای مفاد آن ‌می‌ باشد. مدت هر دوره بهره ‌برداری با توجه به موارد فوق و ذخیره موجود تا حداکثر ۲۵ سال با حق اولویت تمدید برای دارنده پروانه تعیین می‌ شود.

ماده ۱۱ ‌قانون معادن

وزارت معادن و فلزات مکلف است در صدور پروانه اکتشاف و بهره ‌برداری از معادن به خانواده‌ های شهدا و جانبازان و ایثارگران و‌ شرکتهای تعاونی و سهامی افراد واجد شرایط محلی، با رعایت مفاد این قانون اولویت دهد.

ماده۱۲قانون معادن

شورای عالی معادن برای ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در انجام تکالیف و اختیارات تعیین شده در این قانون و حفظ حقوق دولت و دارندگان پروانه فعالیتهای معدنی و همچنین ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری در این بخش با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
۱ـ وزیر صنعت، معدن و تجارت (رئیس)
۲ـ یک نفر از قضات عالی‌ رتبه به انتخاب رئیس قوه قضائیه
۳ـ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست
۴ـ معاون امور معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت (دبیر)
۵ ـ رئیس سازمان جنگلها، منابع طبیعی و آبخیزداری کشور
۶ ـ یک نفر حقوقدان آشنا به قوانین حوزه صنعت ‌و معدن با معرفی وزیر صنعت، معدن و تجارت
۷ـ رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
۸ ـ یک نفر از مدیران معدنی ستاد وزارت صنعت، معدن و تجارت با معرفی وزیر
۹ـ یک نفر از متخصصین صاحب‌نظر در امور معدنی به انتخاب شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی معدن کشور
۱۰ـ یک نفر از بهره‌ برداران با تجربه و متخصص در امور معدنی با انتخاب خانه معدن
۱۱ـ یک نفر از بهره‌ برداران باتجربه و متخصص در امور معدنی با انتخاب اتاق ‌بازرگانی و صنایع و معادن ایران

تبصره۱ـ شورای عالی معادن می‌ تواند اشخاص حقیقی یا حقوقی را به‌ عنوان مطلع، ذی‌ نفع یا کارشناس بدون حق رأی برای حضور در جلسه دعوت نماید.

تبصره۲ـ اعضاء انتخابی شورای عالی معادن برای مدت چهار سال تعیین می‌ شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

تبصره۳ـ وظایف و اختیارات شورای عالی معادن به شرح ذیل است:
الف ـ اتخاذ تصمیم در موارد اختلاف دارندگان پروانه فعالیت معدنی در صورت توافق طرفین مبنی بر حکم به داوری از سوی شورای عالی معادن
ب ـ تشخیص و اصلاح و تغییر کمیّت و کیفیت ذخیره معدنی و کاهش یا افزایش محدوده‌ های بهره‌ برداری به تناسب میزان ذخیره و استخراج
پ ـ تشخیص موارد خارج از اختیار دارندگان مجوز عملیات معدنی
ت ـ تأثیر محاسبه حقوق دولتی استخراج واقعی کمتر از میزان مندرج در پروانه بهره برداری
ث ـ سایر موارد مندرج در این قانون و آیین‌ نامه اجرائی آن
ج ـ تشخیص و تعیین معادن بزرگ و نحوه بهره‌ برداری از آنها

تبصره۴ـ تصمیمات شورای عالی معادن با حداقل چهار رأی، قطعی و لازم‌ الاجراء است. ولی این امر مانع اعتراض در دیوان عدالت اداری نیست.

تبصره ۵ ـ دبیرخانه شورای عالی معادن در محل وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل می‌ شود.

تبصره۶ ـ یک نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون صنایع و معادن و انتخاب مجلس شورای اسلامی، به عنوان ناظر در جلسات شورای عالی معادن شرکت خواهد نمود.

تبصره ۷ـ مصوبات شورای عالی معادن پس از تأیید وزیر صنعت، معدن و تجارت قابل اجراء است.

ماده۱۳قانون معادن

وزارت صنعت، معدن و تجارت می‏تواند با تشخیص خود بر اساس تعاریف این قانون اجازه برداشت محدود صادر کند.

ماده ۱۴قانون معادن

دارنده پروانه بهره‌ برداری باید درصدی از بهای ماده معدنی موضوع پروانه را به نرخ روز در سر معدن به‌ صورت استخراج شده یا کانه‌ آرایی‌ شده یا فرآوری شده در چهارچوب بودجه مصوب با پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصویب شورای عالی معادن به ‌عنوان حقوق دولتی به وزارت صنعت، معدن و تجارت پرداخت نماید. ضوابط تعیین زمان و میزان درصد یادشده با توجه به عوامل مؤثری همچون محل و موقعیت معدن، شرایط و موقعیت منطقه، میزان و نوع کانه‌ آرایی، وضعیت ذخیره معدنی، روش استخراج، تعهدات و سود ترجیحی بهره‌ بردار در آیین‌ نامه ‌اجرائی این قانون مشخص می‌ شود. درآمدهای حاصل از اجرای این ماده به‌ حساب خزانه‌ داری کل کشور منظور می‌ گردد.

تبصره۱ـ مبناء قیمت پایه ماده معدنی به منظور تعیین حقوق دولتی در ماده معادنی که از طریق مزایده مـوضوع ماده (۱۰) این قانون واگـذار می‌ شود، در آیین‌ نامه اجرائی تعیین می‌ شود.

تبصره۲ـ درصد یادشده برای میزان ماده معدنی کانه‌ آرایی ‌شده یا فرآوری ‌شده فقط برای دارندگان پروانه بهره‌ برداری معادن که اقدام به عملیات کانه‌ آرایی یا فرآوری ماده معدنی می‌ نمایند، تعیین می‌ شود. در غیر این صورت بهای ماده معدنی مستخرجه در سر معدن برای تعیین درصد مذکور ملاک است.

تبصره۳ـ حقوق دولتی برای دارندگان اجازه برداشت، میانگین حقوق دولتی معادن مجاور محل برداشت است. بررسیهای آزمایشگاهی و کاربردی تا میزان یک تن از پرداخت حقوق یاد شده معاف است.

تبصره۴ـ دولت مکلف است درآمد حاصل از اجرای این ماده را همه ‌ساله در بودجه سالانه منظور نماید تا حداقل شصت و پنج درصد (۶۵%) آن در چهارچوب قوانین و مقررات مالی کشور و در راستای اجرای بهینه تکالیف و مأموریتهای توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت هزینه گردد.

بیشتر بخوانید  قانون امور گمركي

تبصره ۵ ـ بهره‌ برداران معادنی که در جهت بهره‌ برداری بهینه و فرآوری و صیانت از ذخایر معدنی، ارتقاء بهره‌ وری و تحقیق و توسعه و اکتشاف و حفظ محیط‌ زیست در معدن مربوط اقدام نمایند، با تأیید شورای عالی معادن از پرداخت حداکثر تا بیست درصد (۲۰%) حقوق دولتی معاف می‌ باشند.

تبصره۶ ـ دولت مکلف است پانزده درصد (۱۵%) از حقوق دولتی وصولی را به اعتبارات همان استان اضافه نماید، ‌به طوری که تمام اعتبار یاد شده جهت ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی که معدن در آن واقع شده، اختصاص یابد.

تبصره ۷ـ میزان استخراج مندرج در پروانه بنا به درخواست بهره‌ بردار و تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت قابل افزایش یا کاهش است. حقوق دولتی بر اساس آخرین اصلاحات به میزان مندرج در پروانه اخذ می‌ گردد و در مواردی که عدم استخراج به میزان مندرج در پروانه بهره‌ برداری، خارج از ید و اراده بهره‌ بردار باشد، با تأیید شورای عالی معادن می‌ تواند برابر میزان استخراج واقعی محاسبه گردد.

تبصره ۸– مواد خام معدنی در صورت صادرات به خارج مشمول معافیت مالیات از صادرات نمی‌ شوند.

تبصره ۹– دولت اجازه قیمت‌ گذاری مواد معدنی غیرانحصاری که در بازار رقابتی تولید و عرضه می‌ شود را نداشته و ملاک تعیین قیمت عرضه و تقاضا خواهد بود.

تبصره ۱۰– بهره‌ برداران معادنی که جهت پژوهش‌ های کاربردی به منظور ارتقای بهره‌ وری، فناوری، بهینه‌ سازی مصرف انرژی یا تولید علم در حوزه معدن و فرآوری مواد معدنی با تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به انعقاد قرارداد با دانشگاهها و مراکز آموزشی عالی و پژوهشی (دارای دانشجو در مقاطع تحصیلی تکمیلی) می‌ کنند از پرداخت حقوق دولتی معادن تا ده درصد (۱۰%) و حداکثر پنجاه میلیارد ریال در هر سال معاف می‌ باشند.
آیین‌ نامه اجرائی این تبصره حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ آن توسط وزارتخانه‌ های صنعت، معدن و تجارت و علوم، تحقیقات و فناوری به تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.

تبصره ۱۱– مصادیق مواد معدنی خام مشمول تبصره (۸) این ماده با پیشنهاد شورای عالی معادن و تصویب شورای اقتصاد تعیین و ابلاغ می‌ شود.

ماده ۱۵ ‌قانون معادن

مواد باطله حاصل از عملیات استخراج و بهره ‌برداری از معادن در صورت عدم استفاده بهره ‌بردار از آن پس از انقضای مدت ذکر شده در‌ پروانه یا اجازه برداشت متعلق به دولت بوده و به طریقی که وزارت معادن و فلزات صلاح بداند استفاده خواهد شد.

ماده ۱۶ ‌قانون معادن

وزارت معادن و فلزات موظف است به منظور تشویق سرمایه‌ گذاری برای تولید مواد معدنی فرآوری شده، واحدهای مربوطه را زیر ‌پوشش نظارتی و حمایتی و هدایتی خود قرار داده و از سرمایه‌ گذاری بخش غیردولتی در این امور حمایت نماید و در این باره مطالعات امکان‌ سنجی و‌ تهیه طرحهای تیپ انجام دهد. چگونگی آن در آئین ‌نامه اجرائی مشخص خواهد شد.

ماده ۱۷ ‌قانون معادن

دولت موظف است به منظور توسعه فرآوری و صادرات مواد معدنی با ارزش افزوده بیشتر و نیز گسترش فعالیتهای اکتشافی و‌ بهره ‌برداری، پیشنهاد وزارت معادن و فلزات در رابطه با خط مشی‌ های تولیدی، بازرگانی، مالی و پولی مرتبط را مورد بررسی قرار داده، در صورت‌ تصویب در برنامه‌ های توسعه منظور نماید و برای تحقق آن در لوایح بودجه سالانه کشور پیش ‌بینی لازم را به‌ عمل آورد.

تبصره – وزارت معادن و فلزات مکلف است گسترش فرآوری مواد معدنی و صادرات آنرا در اولویت برنامه‌ های اجرائی خود قرار دهد.

فصل چهارم – مقررات عمومی

ماده ۱۸ قانون معادن

وزارت معادن و فلزات مکلف است وضع بهره ‌برداران فعلی را به تدریج پیش از انقضای اعتبار مجوزهای صادره، با این قانون تطبیق ‌داده، در صورت انجام تعهدات مربوط، برای آنان پروانه بهره ‌برداری جدید صادر نماید. در هر حال اقدامات یاد شده نباید به‌ هیچ وجه به حقوق مکتسبه‌ بهره ‌برداران لطمه‌ ای وارد سازد.

ماده ۱۹ ‌قانون معادن

هر کس بدون اخذ پروانه اکتشاف یا بهره‌ برداری و یا اجازه برداشت اقدام به حفاریهای اکتشافی، استخراج، برداشت و بهره‌ برداری مواد‌ معدنی نماید، متصرف در اموال عمومی و دولتی محسوب می‌ شود و با او برابر قوانین و مقررات مربوط رفتار خواهد شد. در این موارد مأموران ‌انتظامی موظفند حسب درخواست وزارت معادن و فلزات بلافاصله از اینگونه عملیات جلوگیری و متهم یا متهمان را برای صدور حکم به مراجع‌ قضائی معرفی نمایند. وزارت معادن و فلزات مکلف است ضمن انجام اقدامات لازم، بموقع درخواست ضرر و زیان ناشی از جرم را به مرجع قضائی‌ مربوط تسلیم نماید.

تبصره۱ـ این‌گونه اقدامات از مصادیق جرم مشهود است و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلف است وظایف قانونی خود را در این موارد انجام دهد.

تبصره۲ـ هرگونه تصرف اشخاص حقیقی یا حقوقی در محدوده دارای مجوز عملیات معدنی بدون داشتن حکم از مراجع قضائی، تصرف عدوانی محسوب می‌ شود. در این موارد نیروی انتظامی موظف است حسب درخواست دارندگان مجوز یا وزارت صنعت، معدن و تجارت، بلافاصله نسبت به رفع تصرف و مزاحمت اقدام و متهم یا متهمان را به مراجع قضائی معرفی نماید.

تبصره۳ـ مزاحمت اشخاص حقیقی یا حقوقی به نحوی که مانع عملیات معدنی شود، جرم تلقی و مجرم ضمن جبران خسارت، به حبس از یک تا شش ‌ماه و یا پرداخت جریمه نقدی معادل دو برابر خسارت وارده محکوم می‌ شود.

ماده۲۰قانون معادن

وزارت صنعت، معدن و تجارت به دارندگان مجوزهای اکتشاف و بهره‌ برداری و اجازه برداشت که به تعهدات خود عمل ننمایند با تعیین مهلتی مناسب اخطار می‌ کند تا تعهد خود را ایفاء نمایند. در صورتی‌ که اشخاص مزبور در انقضاء مهلت مقرر اقدامی ننمایند و یا اقدام انجام شده کافی نباشد، با تأیید شورای عالی معادن ملزم به پرداخت خسارات ناشی از عدم انجـام تعهدات مربوط می‌ شوند و یا در نهایت برای ادامه عملیات مربوط فاقد صلاحیت شناخته می‌ شوند. انجام این عمل در اعتبار پروانه بهره‌ برداری و یا حقوق اشخاص ثالث تأثیری ندارد.

تبصره۱ـ مواردی که خارج از ید و اراده دارندگان مجوز باشد، از حکم این ماده مستثنی است.

تبصره۲ـ موارد مشمول خسارت و فاقد صلاحیت و خارج از ید و اراده مکتشف و بهره‌ بردار در آئین‌ نامه اجرائی این قانون تعیین می‌ شود.

ماده ۲۱ ‌قانون معادن

بهره‌ بردار و دارنده اجازه برداشت قبلی موظف است اموال و تجهیزات مربوط به معدن را که انتزاع آن به تشخیص کارشناسی وزارت‌ معادن و فلزات موجب وارد آمدن لطمه و خسارت به معدن می‌ شود به نرخ تعیین شده بر اساس ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری به قیمت روز به‌ بهره‌ بردار جدید واگذار نماید. در صورت عدم واگذاری اموال و تجهیزات مربوط به معدن برابر شرایط یاد شده مسوول جبران خسارت وارده خواهد بود.

ماده ۲۲ ‌قانون معادن

چنانچه اجرای عملیات معدنی در محدوده املاک دایر یا مسبوق به احیاء اشخاص واقع و نیاز به تصرف این املاک باشد، مجری‌ عملیات پس از تأیید وزیر معادن و فلزات مکلف است اجاره یا بهاء آن را بدون محاسبه ذخایر معدنی واقع در آن، برابر نظر کارشناس رسمی دادگستری ‌به قیمت روز به صاحب ملک بپردازد و درصورت امتناع وی از دریافت آن، در صندوق سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تودیع نماید که در این حالت ‌زمینه انجام عملیات معدنی توسط وزارت معادن و فلزات با هماهنگی دستگاههای مسوول فراهم خواهد شد.
تشخیص دایر یا مسبوق به احیاء بودن املاک و وضع مالکیت مالک یا مالکین به عهده مراجع مربوطه می‌ باشد.

تبصره ۱ – در صورتی که برای ادامه عملیات اکتشافی یا بهره ‌برداری و استخراج معادن واقع در خارج از املاک یاد شده نیاز به حفر کانال یا تونل ‌زیر زمینی باشد که در عمق عرفی املاک مزبور قرار گیرد، مشمول ماده فوق بوده، در غیر این صورت تابع ملک نخواهد بود. تشخیص عمق عرفی موضوع ‌این تبصره با توجه به نوع کاربری اراضی منطقه عملیات معدنی به عهده کارشناس رسمی دادگستری می‌ باشد.

تبصره ۲ – مالک یا مالکین املاک فوق‌ الذکر یا قائم‌ مقام قانونی آنها در اخذ پروانه اکتشاف ذخائر سنگ لاشه ساختمانی و سنگهای تزئینی و نما‌ واقع در عمق عرفی املاک دایر یا مسبوق به احیاء خود که به ترتیب مقرر در قسمت اخیر تبصره فوق تعیین می‌ شود، مشروط به تسلیم درخواست به ‌وزارت معادن و فلزات، قبل از صدور پروانه اکتشاف برای سایرین، نسبت به آنها حق تقدم خواهند داشت که در این‌ صورت مواد مکشوفه تا عمق عرفی ‌تبع ملک متعلق به آنان بوده، ضمن معافیت از پرداخت حقوق دولتی، بر اساس مفاد ماده (۱۰) و بند (۱) شق (الف) ماده مذکور با آنها رفتار خواهد شد.

تبصره ۳ – مأموران انتظامی مکلفند در صورت ممانعت مالک از اجرای عملیات معدنی موضوع این ماده، بلافاصله به درخواست وزارت معادن و‌ فلزات طبق مقررات موضوعه رفع ممانعت و مزاحمت نمایند.

ماده۲۳قانون معادن

هر گونه اقدام و صدور مجوز به‌ منظور اجرای طرحهای عمرانی در داخل و حریم محدوده‌ های دارای پروانه و مجوز فعالیتهای معدنی، توسط دستگاههای اجرائی اعم از وزارتخانه‌ ها، شرکتها و سازمانهای دولتی و مؤسسات عمومی و نهادهای انقلابی و واحدهای تابعه آنها، موکول به کسب مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

تبصره ـ در مواردی که حقوق دارندگان پروانه و مجوز فعالیتهای معدنی به‌ دلیل ضرورت اجرای طرحهای عمرانی دولت تضییع شود، دستگاههای اجرائی ذی‌ ربط موظفند قبل از اجرای مراحل طرح مصوب، ‌برابر نظر کارشناس رسمی دادگستری یا کارشناس نظام مهندسی معدن نسبت به پرداخت خسارتهای وارده به سرمایه‌ گذاری انجام شده به قیمت روز اقدام کنند و در صورت امتناع از دریافت آن، در صندوق سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تودیع نمایند.

ماده۲۴قانون معادن

جهت تسریع در امر اکتشاف و بهره‏ برداری از معادن، دستگاههای اجرائی و متولیان قانونی مربوط مکلفند حداکثر ظرف دو ماه نسبت به استعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت صدور پروانه اکتشاف در موارد ذیل اعلام نظر نمایند:
الف ـ حریم قانونی راهها و راه‌ آهن
ب ـ داخل شهر‌ها و حریم قانونی آنها
پ ـ حریم قانونی سدها و شبکه‌ های توزیع آب و حوضچه‌ های سدها و قنوات
ت ـ داخل جنگلها و مراتع
ث ـ حریم اماکن مقدسه و ابنیه تاریخی
ج ـ حریم پادگانها و محل استقرار نیروهای مسلح
چ ـ مناطقی با عنوان پارک ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه‌ حیات وحش و حفاظت شده
ح ـ حوزه‌ های دارای مواد پرتوزا بیش از حد مجاز
استعلام از دستگاههای اجرائی ذی‌ ربط، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و فقط یک‌ بار برای صدور پروانه اکتشاف انجام می‌ گیرد. پروانه اکتشاف توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت حداکثر سه ماه پس ‌از استعلام صادر می‌ شود. اعلام نظر باید برای کل محدوده مورد تقاضا صورت گیرد و عدم اعلام ‌نظر در مهلت مقرر به منزله موافقت دستگاههای مذکور تلقی می‌ شود.

بیشتر بخوانید  قانون حمايت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان ‌

تبصره۱ـ دستگاههای اجرائی مربوط مکلفند ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون، نسبت به اعلام وضعیت حریمهای قانونی خود به وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام نمایند.

تبصره۲ـ سازمان انرژی اتمی ایران مکلف است ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون حوزه‌ های اکتشافی دارای مواد پرتوزا بیش از حد مجاز را به وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام نماید. همچنین سازمان انرژی اتمی ایران ابتداء هر سال محدوده‌ های جدید را اعلام می‌ کند و وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است با رعایت مفاد این ماده در مناطق اعلام شده از سازمان انرژی اتمی ایران استعلام نماید.

تبصره۳ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان حفاظت محیط زیست مکلفند در مورد مـعادن متروکه و مسبوق به سابقه واقع در مناطق موضوع بند (چ) این ماده بررسی و تصمیم‌گیری نمایند و در صورت عدم توافق چنانچه با در نظر گرفتن نوع ماده معدنی و میزان ذخیره از نظر مصالح ملی، بهره‌ برداری از این معادن به مصلحت باشد، وزارت صنعت، معدن و تجارت با تصویب هیأت وزیران نسبت به احیاء و راه‌ اندازی آنها اقدام کند.

تبصره۴ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت وظیفه مدیریت یکپارچه، هماهنگی و اداره امور اخذ، تکمیل و صدور مجوز را بر عهده دارد و از طریق ایجاد پنجره واحد با مشارکت سایر دستگاههای مرتبط به گونه‌ ای اقدام می‌ نماید که ضمن رعایت اصل همزمانی پاسخ استعلامات، سقف زمانی مورد نظر برای صدور مجوز از زمان پیش بینی شده در قانون تجاوز ننماید. در ایجاد فرآیند پنجره واحد، ‌دستگاههای فرعی، مکلفند نسبت به ارائه خدمات از طریق استقرار نماینده تام الاختیار در محل پنجره‌ های واحد و یا در فضای مجازی اقدام و همکاری لازم را به عمل آورند.

تبصره ۵ ـ در صورتی‌ که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به پاسخهای استعلام از دستگاههای اجرائی ذی‌ ربط اعتراض داشته باشد، موضوع به هیأت حل اختلاف موضوع ماده (۲۴ مکرر) ارجاع می‌ شود تا حداکثر ظرف پانزده روز در مورد آن تعیین تکلیف گردد. جلسات این هیأت حداقل با حضور پنج نفر رسمیت می‌ یابد و رأی آن با اکثریت مطلق عده حاضر قطعی و لازم‌ الاجراء است. این امر مانع اعتراض در دیوان عدالت اداری نیست.

ماده۲۴مکررقانون معادن

اعضای هیأت حل اختلاف عبارتند از:
۱ـ استاندار یا معاون ذی‌ربط به عنوان رئیس هیأت
۲ـ رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به عنوان دبیر هیأت
۳ـ یک نفرکارشناس خبره معدن با معرفی سازمان نظام مهندسی معدن استان
۴ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان
۵ ـ نماینده دستگاه مورد اعتراض ذی‌ربط
۶ ـ یک نفر از بهره‌ برداران با تجربه و متخصص در امور معدنی با انتخاب خانه معدن استان و در صورت عدم وجود خانه معدن در استان، با انتخاب خانه معدن کشور
۷ـ یک نفر حقوقدان آشنا به مسائل معدنی با انتخاب و معرفی رئیس دادگستری استان

ماده۲۵قانون معادن

چنانچه محدوده عملیات معدنی در منابع ملی و طبیعی واقع‌ شده ‌باشد، مطابق تبصره «۴» ماده (۳) قانون حفاظت و بهره‏ برداری از جنگلها و مراتع مصوب سال ۱۳۴۶ و اصلاحات بعدی آن اقدام و به‌ جای بهره مالکانه و حق‌ الارض مندرج در تبصره یاد شده، به‌ منظور جبران خسارت ناشی از اکتشاف یا بهره‌ برداری مواد معدنی، هزینه‌ های ناشی از اکتشاف یا بهره‌ برداری مواد معدنی به ماخذ پانزده درصد (۱۵%) درآمد دولت ناشی از اکتشاف موضوع تبصره «۳» ماده (۶) این قانون و همچنین دوازده درصد (۱۲%) از کل حقوق دولتی موضوع ماده (۱۴) این قانون و تبصره‌ های ذیل آن که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت وصول می‌ گردد و به‌ حساب خزانه‌ داری کل کشور که از طریق وزارت جهاد کشاورزی تعیین می‌ شود واریز می‌ گردد تا برحسب مورد و در طی عملیات معدنی نسبت به احیاء و بازسازی محل عملیات معدنی اقدام گردد.

ماده۲۶قانون معادن

محدوده‏ های مربوط به اکتشاف، استخراج و انباشت و بهره‏ برداری مواد معدنی و دفع مواد باطله واقع در منابع ملی بنا به تقاضای وزارت صنعت، معدن و تجارت توسط سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور ثبت می ‌گردد. مساحت این محدوده‏ ها که در مجوز صادر شده قید می‌ شود به عرصه عملیاتی معدن مربوط است و تا پایان عمر معدن به‌ صورت اموال عمومی در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارد. هر گونه عملیات خارج از موارد مندرج در مجوزهایی که صادر می‌ شود به منزله تصرف در اموال عمومی محسوب می‌ گردد.

ماده ۲۷‌ قانون معادن

وزارت معادن و فلزات موظف است به منظور استفاده مطلوب از خدمات متخصصان معدن و زمین‌ شناسی و امور مربوط به آن، این ‌گروه را در قالب دفاتر فنی مهندسی ساماندهی کند. دولت موظف است لایحه نظام مهندسی معدن و زمین‌ شناسی را تدوین نموده و ظرف شش ماه از‌ تاریخ تصویب این قانون به مجلس ارائه نماید.

ماده ۲۸‌ قانون معادن

دستگاههای اجرائی مکلفند باتوجه به موقعیت جغرافیائی معادن و لزوم توسعه بخش معدن، مناطق محل وقوع معادن را جزو اولویت ‌اجرای طرحها و برنامه‌ های توسعه‌ ای و اعمال نرخ‌ های تعرفه‌ ای – ترجیحی خود قرار دهند.

ماده ۲۹ قانون معادن

به منظور ایجاد ثبات در محاسبات اقتصادی تولید مواد معدنی، مقرراتی که منجر به تحمیل هزینه غیرمرتبط و سربار برای تولید مواد‌ مذکور می‌ شود از تاریخ تصویب این قانون کان ‌لم‌ یکن تلقی می‌ گردد.

نظر مجلس:
منظور از ماده (۲۹) قانون معادن مصوب ۲۷ /۲ /۱۳۷۷ مجلس شورای اسلامی لغو کلیه قوانین، تصویبنامه ها و بخشنامه هائی است که به هر نحوی از انحاء اخذ مبالغی غیر از مالیات و حقوق دولتی را از استخراج کنندگان مواد معدنی پیش بینی می کند و عوارضی که در هزینه تولید مؤثر نمی باشد، به قوت خود باقی خواهد بود.

ماده۳۰قانون معادن

مطالبات وزارت صنعت، معدن و تجارت از اشخاص، اعم از حقیقی یا حقوقی ایرانی یا خارجی پس ‌از قطعی شدن به ‌ترتیب مندرج در تبصره (۴) ماده (۶) و ماده (۱۴) و تبصره‌ های آن و مواد (۲۰) و (۲۵) این قانون در حکم مطالبات مستند به اسناد لازم ‌الاجراء است و بر اساس ماده (۴۸) قانون محاسبات عمومی کشور مصوب سال ۱۳۶۶ طبق مقررات اجرائی مالیاتهای مستقیم قابل وصول می‌ باشد. نحوه اجرای این ماده در آئین‌ نامه اجرائی مشخص می ‌شود.

ماده ۳۱ ‌قانون معادن

به منظور تحقق توسعه پایدار در بخش معدن، دولت موظف است صندوق بیمه سرمایه‌ گذاری فعالیتهای معدنی را جهت تأمین تمام یا‌ قسمتی از خسارات احتمالی ناشی از عدم کشف کانه و سرمایه ‌گذاریهای موجود، طبق اساسنامه‌ ای که به‌ تصویب هیأت‌ وزیران خواهد رسید در وزارت ‌معادن و فلزات تأسیس نماید و همه‌ ساله در صورت لزوم اعتبار مورد نیاز سهم دولت را با توجه به سیاستهای تولیدی در لوایح بودجه سالانه پیشنهاد ‌نماید.

تبصره ـ دولت مکلف است به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت همه ساله حداکثر پنج ‌درصد (۵%) از کل حقوق دولتی دریافتی موضوع ماده (۱۴) این قانون و تبصره‌ های ذیل آن را جهت حمایت از فعالیتهای صندوق بیمه سرمایه‌ گذاری فعالیتهای معدنی در اختیار صندوق مذکور قرار دهد.

‌ماده ۳۲ قانون معادن

وزارت معادن و فلزات مجاز است در اجرای بند (۱۴) ماده (۱) قانون تأسیس وزارت مزبور مصوب سال ۱۳۶۳ مجلس شورای اسلامی‌ بمنظور تسریع در تحقق امر اکتشاف و شناسائی کانسارها و ضرورتا سایر عملیات معدنی، شرکتهای عملیاتی که اساسنامه آنها به تصویب هیأت وزیران‌ خواهد رسید، تأسیس نماید.

ماده۳۳قانون معادن

کلیه کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکتها و سازمانهای تابعه آن در زمان اشتغال و تا یک سال بعد از قطع اشتغال، نمی‌ توانند به‌ طور مستقیم یا غیرمستقیم در معاملات و امتیازات موضوع این قانون ذی سهم یا ذی‌ نفع باشند. در صورت تخلف به انفصال دائم از خدمات دولتی و محرومیت از پنج تا ده ‌سال از هر گونه عقد قرارداد معدنی و اخذ هر گونه مجوز عملیات معدنی، محکوم می‌ گردند.

نظر مجلس:
منظور از ممنوعیت مصرّح در ماده (۳۳) قانون معادن مصوب ۱۳۷۷/۲/۲۷ مجلس شورای اسلامی موارد مذکور در لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری (مصوب ۱۳۷۷/۱۰/۲۲) می باشد و ممنوعیت فوق شامل کارمندان غیررسمی اعم از قراردادی و خرید خدمت و بستگان نسبی یا سببی آنان نمی گردد.

ماده۳۴قانون معادن

وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف است در معادن موضوع این قانون برای جلوگیری از تخریب و تضییع ذخایر معدنی و اجرای تعهدات اکتشاف‌ کنندگان و بهره‌ برداران و رعایت اصول ایمنی و حفاظتی کارکنان معادن طبق آئین‌ نامه ‌اجرائی این قانون نظارت و بازرسی نماید.

تبصره ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت مجاز است جهت انجام امور کارشناسی، نظارت و بازرسی از اعضاء سازمان نظام مهندسی معدن بهره گیرد و بعضی از اختیارات غیرحاکمیتی خود در این زمینه را به سازمان مذکور تفویض نماید.

ماده ۳۵قانون معادن

وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان‌های تابعه و وابسته به آن از جمله سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکتهای تابعه و وابسته به آن مکلفند طبق قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی، استخراج و فروش معادن متعلق به خود را از طریق مزایده عمومی به بخش خصوصی یا تعاونی واگذار نمایند. عواید حاصل از واگذاری استخراج و فروش این گونه معادن پس از واریز به حساب تمرکز وجوه درآمد شرکتهای دولتی نزد خزانه‌ داری کل کشور با رعایت قانون مذکور در قالب بودجه‌های سنواتی از طریق سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکتهای تابعه صرف زیرساخت معادن، اکتشاف، تحقیقات فرآورده‌های مواد معدنی و پژوهش‌های کاربردی برای مواد معدنی و تکمیلی طرحهای نیمه تمام معدنی و کمک به بخش فناوری (تکنولوژی) در بخش معدن می‌شود.
فروش مواد معدنی مذکور قبل از واگذاری استخراج و فروش صرفاً از طریق بورس کالا یا مزایده مجاز است.

تبصره– معادن جدید که توسط سازمان‌های مذکور کشف می‌شوند پس از أخذ گواهی کشف طبق سازوکار فوق باید واگذار شوند.

ماده ۳۶ قانون معادن

آیین‌ نامه اجرائی این قانون توسط وزارت معادن و فلزات با هماهنگی سایر وزارتخانه‌ ها، سازمانها و ارگانهای ذیربط در مدت سه ماه تهیه ‌و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ماده ۳۷ ‌قانون معادن

از تاریخ تصویب این قانون، قوانین معادن مصوب ۱۳۱۷، ۱۳۳۶، اصلاح ماده (۱۶) مصوب ۱۳۴۴ و ۱۳۶۲، اصلاح قانون معادن مصوب ۱۳۶۴ و ماده (۹) قانون رفع برخی از موانع تولید و سرمایه‌ گذاری صنعتی مصوب ۷ / ۵ /۱۳۸۶ نسخ می ‌گردد.

قانون فوق مشتمل بر سی و شش ماده و هفده تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ بیست و هفتم اردیبهشت ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۳ /۳ /۱۳۷۷ با اصلاحاتی به تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده است .

آخرین مطالب را در ایمیل خود دریافت کنید.

مطالب مرتبط

دکتر شهنیایی
همین حالا وقت مشاوره رزرو کنید
و مشکل خود را حل کنید!
بسیاری از مشکلات حقوقی بدون کمک وکیل قابل حل نیستند.
تجاری و مالی

دریافت آخرین مقالات و قوانین مالیاتی، تجاری و بانکی