۱- اهمیت وضعیت مالیاتی واحدهای تولیدی و کارخانجات
۱-۱- این مطلب برای چه کسانی مفید است
این مطلب حقوقی برای واحدهای تولیدی، کارخانجات و مالکان آن ها، شرکت های تولیدی و وکیل مالیاتی ( با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) مفید است.
۱-۲- ضرورت آگاهی صاحبان واحدهای تولیدی و کارخانجات از وضعیت مالیاتی
انجام فعالیت تولیدی، از نظر قانونی نوعی عملیات تجاری و انتفاعی است و تعهدات مالیاتی بخش مهمی از دغدغه های مالکان واحدهای تولیدی را شکل می دهد.
فعالیت های تولیدی به دلیل نقش مهمی که در اقتصاد و اشتغال جامعه ایجاد می کند مورد توجه قوانین مالیاتی نیز بوده است و این قوانین، دارای مقررات خاصی در مورد وضعیت مالیاتی، هزینه های قابل قبول ( هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست و چه شرایطی دارد) و مشوق های مالیاتی ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) برای فعالیت تولیدی است.
آگاهی صاحبان واحدهای تولیدی از این قوانین و قواعد مالیاتی، موجب بکارگیری راهکارهای قانونی برای کاهش مالیات ( بیست راهکار قانونی برای کاهش مالیات) و اداره مناسب تر امور مالی واحد تولیدی خود می شود.
در این مقاله همه آنچه را که برای مالکان واحد های تولیدی از نظر مالیاتی مهم است به زبان ساده و دقیق خواهیم گفت.
۲- شکل های حقوقی کارخانجات و واحد های تولیدی
۲-۱- شکل شرکتی و شکل شخصی واحد تولیدی
هر واحد تولیدی از نظر حقوقی ممکن است در دو قالب متفاوت تاسیس و اداره شود؛ ۱- به صورت شخص حقیقی به این صورت که بدون تاسیس شرکت، مستقیماً تحت مالکیت شخص حقیقی و مالک یا مالکان آن باشد و یا اینکه ۲-ممکن است برای واحد، یک شرکت تشکیل شود و در قالب شخص حقوقی اداره شود و در واقع شرکت تاسیس شده، مالک کارخانه باشد ( انجام کسب و کار با تاسیس شرکت بهتر است یا بدون تاسیس شرکت).
۲-۲- شکل شرکتی واحد تولیدی
در مواردی که واحد تولیدی به صورت شرکت اداره می شود از نظر مالیاتی:
۱-شرکت تولیدی و نه مالکان آن، به عنوان مودی، تابع مقررات مالیاتی شخص حقوقی است.
۲-مجموع درآمدهای شرکت تولیدی مشمول مالیات است.
۳- شرکت تولیدی تکالیف مالیاتی مربوط به اشخاص حقوقی از جمله ارائه ترازنامه، دفاتر و حساب سود و زیان را علاوه بر سایر تکالیف عمومی مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) بر عهده دارد.
۴- نرخ مالیاتی شرکت تولیدی، بیست و پنج درصد درآمد مشمول مالیات (اصطلاحات کلیدی در قانون مالیات های مستقیم) آنها است.
۵- سهامداران شرکت تولیدی، مسئولیت مالیاتی بابت مالیات شرکت تولیدی ندارند و بابت سود سهام دریافتی از شرکت تولیدی نیز مالیاتی را نخواهند پرداخت .
۶- مدیران شرکت تولیدی مشمول برخی تکالیف مالیاتی مدیران در مورد شرکت تحت مدیریت خود ( تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت های تجاری) هستند.
۲-۳- شکل شخصی واحد تولیدی
اگر واحد تولیدی و کارخانه تحت مالکیت شخص حقیقی باشد و در واقع شرکتی برای مالکیت و اداره آن تاسیس نشود، در این صورت:
۱- تکالیف مالیاتی (تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) مستقیماً متوجه مالک واحد تولیدی به عنوان شخص حقیقی است و چنانچه واحد تولیدی چندین مالک به صورت شریک داشته باشد وضعیت مالیاتی واحد تولیدی مشمول مالیات واحد های مشارکتی ( مالیات کسب و کارهای مشارکتی) خواهد بود.
۲- مشمول فصل مالیات مشاغل و نرخ مالیاتی (اصطلاحات کلیدی در قانون مالیات های مستقیم) پلکانی پانزده تا بیست و پنج درصد است.
۳- در برخی موارد درخصوص معافیت های مالیاتی و یا هزینه های قابل قبول مالیاتی، دارای وضعیت متفاوتی در مقایسه با شرکت تولیدی خواهد بود.
۴ – واحد تولیدی در زمره مودیان موضوع گروه اول و با حداکثر تکالیف مالیاتی در مقایسه با سایر مودیان مشاغل خواهد بود.
۵- معافیت های مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم که معافیت عمده ای برای فعالیت تولیدی است صرفاً برای واحدهای تولیدی در قالب شخص حقوقی اعمال می شود و برای کارخانجات و واحدهای تولیدی متعلق به اشخاص حقیقی قابل اعمال نخواهد بود.
۲-۴- واحدهای تولیدی شخصی، در زمره مودیان گروه یک هستند
باید توجه داشت که واحد های تولیدی شخصی، از نظر گروه بندی مودیان مالیاتی ( نکاتی مفید در مورد گروه بندی مودیان مالیاتی)، با هر میزان درآمد مشمول مودیان گروه اول هستند لذا علاوه بر داشتن تکالیف عمومی مالیاتی؛
اولاً بیشترین تکالیف از نظر تسلیم اظهارنامه، دفاتر قانونی، حساب سود و زیان و ترازنامه ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) را دارند.
ثانیاً، مکلف به ارائه فهرست معاملات فصلی به اداره امور مالیاتی هستند.
ثالثاً، معافیت های مالیاتی موضوع ماده ۱۳۲ قانون مالیات های مستقیم که معافیت عمده ای برای فعالیت تولیدی است صرفاً برای واحدهای تولیدی در قالب شخص حقوقی اعمال می شود و برای کارخانجات و واحدهای تولیدی متعلق به اشخاص حقیقی قابل اعمال نخواهد بود.
۳- تکالیف مالیاتی کارخانجات و واحدهای تولیدی
کلیه واحدهای تولیدی و کارخانجات اعم از شرکتی و شخصی دارای تکالیف مالیاتی زیر هستند؛
۳-۱- تکلیف تسلیم اظهارنامه مالیاتی
کلیه واحد های تولیدی و کارخانجات مکلف هستند که اظهارنامه مالیاتی ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) مربوط به عملکرد سالیانه خود را در موعد قانونی به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند در غیر این صورت علاوه بر محرومیت از کلیه معافیت ها و مشوق های مالیاتی ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم)، مشمول جریمه مالیاتی ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) غیر قابل بخشش خواهند بود.
مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی هر سال مالی، برای واحد های تولیدی شخصی، تا آخر خرداد ماه سال بعد از سال مالیاتی مربوطه است.
مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی، برای شرکت های تولیدی، تا چهار ماه پس از انقضای سال مالی مربوطه است.
۳-۲- تکلیف پرداخت مالیات در سررسید
واحد های تولیدی مکلفند مالیات فعالیت عملکرد خود را در سررسید پرداخت کنند.
سررسید پرداخت مالیات برای مبلغ ابرازی در اظهارنامه، آخرین روز موعد قانونی تسلیم اظهارنامه است و برای مبلغ مالیات مازاد بر مبلغ اظهارنامه، تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات (ابلاغ اوراق و تصمیمات مالیاتی) است.
عدم پرداخت مالیات در سر رسید موجب تعلق جریمه معادل دو و نیم درصد مالیات برای هر ماه است.
۳-۳- ثبت نام در سامانه مودیان
کلیه واحد های تولیدی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) خواهند شد.
۳-۴- نصب و استفاده از سامانه های پرداخت
کلیه واحد های تولیدی و کارخانجات مکلفند برای پرداخت و دریافت های خود از سامانه های پرداخت مورد تایید سازمان امور مالیاتی استفاده کنند، در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی (تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) خواهند بود.
۳-۵- صدور صورت حساب معاملات
کلیه واحد های تولیدی و کارخانجات باید برای کلیه معاملات خود نسبت به صدور صورت حساب معامله اقدام کنند در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی (تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) خواهند شد.
۳-۶- ارائه فهرست معاملات فصلی به سازمان امور مالیاتی
کلیه واحد های تولیدی و کارخانجات مکلفند فهرست معاملات فصلی خود را تهیه و تنظیم کرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند در غیر این صورت مشمول جریمه مالیاتی (تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) خواهند شد.
۳-۷- تهیه، نگهداری و ارائه دفاتر قانونی و ترازنامه و حساب سود و زیان
کلیه واحدهای تولیدی و کارخانجات اعم از شرکتی یا شخصی، مکلفند که دفاتر قانونی شامل ۱- دفتر روزنامه برای ثبت روزانه کلیه رویدادهای مالی و معاملات خود و ۲- دفتر کل برای انتقال هفتگی رویدادهای ثبت شده از دفتر روزنامه به دفتر کل بر حسب نوع رویداد، داشته باشند و با درخواست اداره امور مالیاتی آن را ارائه دهند.
به علاوه باید ۱- ترازنامه و ۲-حساب سود و زیان فعالیت سالیانه خود را نیز ارائه دهند ( با یازده سند حقوقی مهم در شرکت ها آشنا شوید).
در صورت تخلف از این تکالیف، علاوه بر جریمه قانونی ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) از امتیازات و معافیت های (با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) قانونی محروم خواهند شد.
۳-۸- تکالیف راجع به مالیات حقوق کارگران و کارکنان واحد تولیدی
با توجه به اینکه کارمندان و کارکنان واحد های تولیدی به دلیل دریافت حقوق از واحد تولیدی، مشمول مالیات حقوق هستند( نکاتی در مورد مالیاتی حقوق) و حقوق آنها توسط واحد تولیدی پرداخت می شود، از نظر قانونی این واحدها تکلیف دارند که؛
اولاً از حقوقی پرداختی به هر یک از کارمندان حقوق بگیر خود، مالیات قانونی مربوط به درآمد حقوق را طبق مقررات از حقوق پرداختی کسر کند و به حساب اداره امور مالیاتی واریز کند؛
ثانیاً فهرست اشخاص حقوقی بگیر را همراه با مشخصات به اداره امور مالیاتی اعلام کند.
چنانچه واحد تولیدی تکلیف خود برای کسر و واریز مالیات حقوق بگیر را رعایت نکند، در این صورت اولاً مشمول جریمه ای معادل دو درصد حقوق پرداخت خواهند بود، ثانیاً واحد تولیدی خود مکلف به پرداخت مالیات حقوق مربوطه، از حساب خود خواهد بود و ثالثاً عدم انجام تکلیف کسر و واریز حقوق جرم است و مستوجب حبس بیش از شش ماه تا دو سال خواهد بود.
۴- هزینه های قابل قبول مالیاتی برای کارخانجات و واحدهای تولیدی
هزینه های قابل قبول مالیاتی ( هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست و چه شرایطی دارد) بخش اساسی تعیین مالیات همه مودیان از جمله واحدهای تولیدی و کارخانجات است.
در مورد کارخانجات و واحدهای تولیدی، هم هزینه های قابل قبول مالیاتی عمومی و هم احکام خاص برای هزینه قابل قبول مالیاتی (پانزده مورد خاص هزینه قابل قبول مالیاتی) وجود دارد.
۴-۱- برخی مصادیق هزینه های قابل قبول مالیاتی عام برای واحد های تولیدی
برخی هزینه های که در ماده ۱۴۸ قانون مالیات های مستقیم به عنوان هزینه قابل قبول پیش بینی شده اند و در مورد واحدهای تولیدی و کارخانجات نیز اعمال می شوند عبارت اند از؛
۱- قیمت خرید کالای فروخته شده واحد تولیدی
۲- قیمت مواد مصرفی در محصول فروخته شده واحد تولیدی
۴- حقوق پرداختی واحد تولیدی به کارکنان واحد
۵- هزینه بهداشتی و درمانی پرداختی واحد تولیدی بابت کارکنان واحد
۶- اجاره پرداختی بابت محل کار واحد تولیدی
۷- اجاره بهای ماشین آلات و ادوات واحد تولیدی
۸- مخارج سوخت، برق، روشنایی، آب مخابرات و ارتباطات واحد تولیدی
۹- وجوه حق بیمه پرداختی واحد تولیدی بابت عملیات و دارایی واحد تولیدی
۱۰- عوارض و مالیات پرداختی واحد تولیدی
۱۱- حق الامتیازهای پرداختی توسط واحد تولیدی
12- هزینه های جبران خسارت وارده به فعالیت و دارایی واحد تولیدی
۱۳- هزینه های تحقیقاتی واحد تولیدی با رعایت شرایط قانونی
۱۴- هزینه های بازاریابی، تبلیغات و نمایشگاه مربوط به فعالیت واحد تولیدی با رعایت مقررات قانونی
۱۵- ضایعات متعارف تولید واحد تولیدی
۱۶- زیان حاصل از تسعیر ارز توسط واحد تولیدی
۱۷- ذخیره مطالبات مشکوک الوصول واحد تولیدی
۱۸- زیان سال های گذشته واحد تولیدی
۱۹- هزینه های حفظ و نگهداری محل واحد تولیدی
۲۰- مخارج حمل و نقل توسط واحد تولیدی
۲۱- هزینه های انبارداری و ایاب و ذهاب توسط واحد تولیدی
۲۲- مخارج تعمیر و نگهداری ماشین آلات و لوازم کار و تعویض قطعات یدکی که بعنوان تعمیر اساسی تلقی نشود
۲۳- هزینه های حق العمل کاری، حق الوکاله و حق مشاوره، هزینه های حسابرسی و خدمات مالی و بازرسی، هزینه نرم افزاری، طراحی و استقرار سیستم های مورد نیاز پرداختی توسط واحد تولیدی
۲۴- سود، کارمزد و جریمه های پرداختی واحد تولیدی به بانکها و موسسات اعتباری
۲۵- ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش واحد تولیدی ( فقط برای مودیان شخص حقوقی)
۴-۲- برخی موارد هزینه های خاص قابل قابل قبول مالیاتی برای واحدهای تولیدی و کارخانجات
در کنار موارد پیش بینی شده در ماده ۱۴۸ قانون مالیات های مستقیم، سایر موارد هزینه قابل قبول مالیاتی خاص ( پانزده مورد خاص هزینه قابل قبول مالیاتی) وجود دارد که برای واحدهای تولیدی نیز قابل استفاده است که برخی بیان می شود.
۴-۲-۱- هزینه سود پرداختی واحد تولیدی به آورنده سرمایه نقدی
اشخاصی که سرمایه نقدی برای تأمین مالی پروژه و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را در قالب عقود مشارکتی فراهم نمایند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می‌شوند و معادل سود پرداختی توسط واحد تولیدی، برای واحد تولیدی پرداخت‌کننده سود، به‌عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می‌شود.
در واقع واحد تولیدی که سود مربوط به سرمایه نقدی را به آورنده سرمایه پرداخت می کند، می تواند سود پرداختی تا میزان سود مورد انتظار عقود مشارکتی را به عنوان هزینه مالیاتی ( هزینه های قابل قبول مالیاتی چیست و چه شرایطی دارد) در اظهارنامه مالیاتی خود ابراز کند.
قابل توجه اشخاص شاغل در فعالیت ساخت و ساز ( مالیات فعالیت ساختمان سازی) اینکه اشخاصی که دارای مجوز انبوه سازی (ساخت و ساز مسکن) از وزارت مسکن و شهرسازی هستند نیز می توانند به عنوان بنگاه تولیدی از تسهیلات یاد شده بهره مند شوند.
۴-۲-۲- احتساب ۱۵۰ درصد حقوق پرداختی واحد تولیدی به کارمندان ایثارگر به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی
واحد های تولیدی که با هماهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران اقدام به جذب نیرو در راستای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود از ایثارگران می‌نمایند، حقوق پرداختی آنان به ایثارگران جدید الاستخدام به میزان ۱۵۰ درصد پرداختی به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی واحد تولیدی برای مدت پنج سال قابل احتساب است.
۴-۲-۳- هزینه واحد تولیدی برای آموزش و اجرای گسترش ضوابط بهداشتی در محیط کار
کلیه کارخانجات موظفند بر اساس ضوابط مندرج در قانون کار نسبت به ایجاد مراکز مراقبت های بهداشتی در محیط کار با مصرف حداقل نیم درصد از سود خالص سال قبل اقدام کنند.
کل هزینه های واحد های تولیدی که در اجرای تکلیف آموزش و اجرای گسترش ضوابط بهداشتی در محیط کار صورت می گیرد جزء هزینه های قابل قبول مالیاتی کارخانجات تلقی می شود و از درآمد مشمول مالیات آنها کسر خواهد شد.
۴-۲-۴- سود و کارمزد پرداختی واحد تولیدی به موسسات مالی خارجی بابت دریافت تسهیلات آنها
سود و کارمزد پرداختی واحد تولیدی بابت تسهیلات دریافتی از بانک های خارجی که برای انجام عملیات واحد تولیدی بکار گرفته شود تا سقف پذیرش نرخ لایبور به علاوه ۵/۲ درصد با رعایت استانداردهای حسابرسی جزء هزینه های قابل قبول واحد تولیدی پذیرفته خواهد شد.
۴-۲-۵- سود و کارمزد پرداختی شرکت های تولیدی بابت صدور و فروش اوراق مشارکت
سود و کارمزد پرداختی شرکت های تولیدی بابت صدور و فروش اوراق مشارکت، به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی شرکت تولیدی قابل پذیرش است.
۵- معافیت ها و مشوق های مالیاتی برای کارخانجات و واحد های تولیدی
کارخانجات و واحد های تولیدی علاوه بر امکان بهره مند شدن از معافیت ها و مشوق های مالیاتی عام ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم)، دارای برخی معافیت ها و مشوق های مالیاتی ویژه نیز می باشند.
۵-۱- برخی معافیت ها و مشوق های مالیاتی عام قابل استفاده برای واحد های تولیدی
۵-۱-۱- تخفیف نرخ مالیاتی واحد های تولیدی در ازاء افزایش درآمد نسبت به سال گذشته
در ازاء هر ده درصد افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات سال مالی واحد تولیدی، نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته، یک واحد درصد و حداکثر تا ۵ درصد، نرخ مالیاتی ( اصطلاحات کلیدی در قانون مالیات های مستقیم) واحد تولیدی کاسته می شود.
۵-۱-۲- بخشودگی بخشی از مالیات واحد تولیدی، معادل هزینه های پژوهشی واحد های تولیدی
معادل هزینه های پژوهشی که اشخاص خصوصی در واحدهای تولیدی دارای پروانه به دانشگاه ها و مراکز پژوهشی پرداخت کنند، با تحقق شرایطی، حداکثر تا ۱۰ درصد، از مالیات ابرازی واحد تولیدی بخشوده می شود.
۵-۱-۳- نرخ صفر مالیاتی درآمد حاصل از صادرات کالای واحد های تولیدی
صد در صد درآمد حاصل از صادرات کالاها غیر نفتی واحدهای تولیدی، مشمول مالیات با نرخ صفر ( اصطلاحات کلیدی در قانون مالیات های مستقیم) است.
۵-۱-۴- بخشودگی مالیاتی واحد های تولیدی برای درآمد حاصل از فروش کالا در بورس های کالایی
۱- معادل ده درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالا در بورس های کالایی .
۲- ده درصد مالیات بر درآمد شرکت های تولیدی که سهام آن ها برای معامله در بورس پذیرفته شده.
۳- پنج درصد مالیات بر درآمد شرکت های تولیدی که سهام آن ها برای معامله در بازار خارج از بورس پذیرفته شده، بخشوده می شود.
۵-۱-۵- معافیت مالیاتی سود سپرده و حساب های بانکی و سود اوراق مشارکت
سود سپرده و جوایز حساب های مختلف واحد های تولیدی نزد بانک ها و موسسات اعتباری و سود و جوایز اوراق مشارکت حاصله برای واحد های تولیدی از پرداخت مالیات معاف است.
۵-۱-۶- جایزه خوش حسابی مالیاتی
واحدهای تولیدی که سه سال متوالی ترازنامه و حساب سود و زیان و دفاتر آنها ( با یازده سند حقوقی مهم در شرکت ها آشنا شوید) مورد قبول قرار گرفته باشد و مالیات را در سال تسلیم اظهارنامه ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) بدون رجوع به هیات های حل اختلاف پرداخت کنند، معادل ۵ درصد اصل مالیات سه سال مذکور، بعنوان جایزه خوش حسابی در حساب مالیاتی سال های بعد آنها منظور و محاسبه خواهد شد.
۵-۱-۷- معافیت از پرداخت ۸۰ درصد جریمه تخلفات مالیاتی
اگر واحد تولیدی به تکالیف قانونی خود در تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان (تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) عمل نموده باشد و مالیات را طبق اظهارنامه یا برگ تشخیص پرداخت کرده باشد، از هشتاد درصد جرایم مربوط به تخلفات مالیاتی ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد)، معاف خواهد شد.
۵-۱-۸- معافیت مالیاتی شرکت های تولیدی دانش بنیان
شرکت ها و موسسات تولیدی دانش بنیان، به مدت ۱۵ سال از پرداخت مالیات معاف هستند.
۵-۱-۹- معافیت مالیاتی فعالیت تولیدی در مناطق آزاد تجاری و صنعتی
واحدهای تولیدی که در مناطق آزاد تجاری و صنعتی به انواع فعالیت های اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد، از تاریخ بهره برداری مندرج در مجوز به مدت بیست سال، از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیاتهای مستقیم معاف خواهند بود.
۵-۲- معافیت ها و تسهیلات خاص مالیاتی برای واحدهای تولیدی و کارخانجات
واحدهای تولیدی علاوه بر امکان برخورداری از معافیت ها و مشوق های مالیاتی عام که گفته شد، دارای برخی معافیت ها و مشوق های مالیاتی ویژه نیز هستند که بیان می شود.
۵-۲-۱- نرخ صفر مالیاتی پنج ساله برای درآمد ابرازی فعالیت تولیدی واحدهای تولیدی و کارخانجات
درآمد ابرازی ناشی از فعالیت‌های تولیدی اشخاص حقوقی در واحدهای تولیدی، از تاریخ شروع بهره‌برداری یا فعالیت به مدت پنج‌سال و در مناطق کمتر توسعه‌یافته به مدت بیست سال با نرخ صفر مشمول مالیات (با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) می‌باشد.
در مورد این مشوق مالیاتی مهم برای واحد تولیدی خوب است چند نکته را بدانید:
اولاً این مشوق مالیاتی فقط شامل واحد تولیدی و کارخانجات در قالب شخص حقوقی است و شامل واحدهای تولیدی تحت تملک اشخاص حقیقی نمی شود.
ثانیاً مالیات با نرخ صفر برای واحدهای تولیدی که دارای بیش از پنجاه نفر نیروی کار شاغل باشند، چنانچه در دوره معافیت، هر سال نسبت به سال قبل نیروی کار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد(۵۰%) افزایش دهند، به ازای هر سال افزایش کارکنان یک‌سال اضافه می‌شود.
ثالثاً نرخ صفر مالیاتی و مشوق یاد شده شامل درآمد واحدهای تولیدی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران و پنجاه کیلومتری مرکز استان اصفهان و سی کیلومتری مراکز سایر استان‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت نمی شود، مگر در مورد واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات که در هر حال از امتیاز این ماده برخوردار می‌باشند.
همچنین مالیات واحدهای تولیدی مستقر در کلیه مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های صنعتی به استثنای مناطق ویژه اقتصادی و شهرک های مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران با نرخ صفر محاسبه می‌شود.
۶- مسئولیت مالیاتی مدیران واحد های تولیدی
در مواردی که واحد تولیدی بصورت شرکتی اداره می شود، مدیران شرکت تولیدی مکلف هستند که مالیات قطعی شده شرکت تولیدی را از حساب شرکت تولیدی، پرداخت کنند( تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت های تجاری) در غیر این صورت اولاً اداره امور مالیاتی می تواند مالیات های شرکت که در دوره مدیریت مدیر شرکت، قطعی شده باشد را از خود مدیر وصول کند و ثانیاً مدیری که مالیات در دوره وی قطعی شده را ممنوع الخروج کند.
۷- حق اعتراض صاحبان واحدهای تولیدی و کارخانجات به اوراق و تصمیمات مالیاتی
واحدهای تولیدی و کارخانجات، با توجه به فعالیت های تجاری و انتفاعی و تکالیف مالیاتی خود، مواجه با اوراق و تصمیمات مالیاتی گوناگونی از اداره مالیاتی مثل برگ تشخیص مالیات، برگ مطالبه مالیات، برگ مطالبه جرایم، قرار تامین مالیاتی، برگ ممنوع الخروجی و بسیاری اوراق مالیاتی دیگر می شوند که می تواند حقوق و اموال واحدهای تولیدی را در معرض تضییقات مالیاتی قرار دهد.
مهمترین حق واحدهای تولیدی در مقابل این اوراق و تصمیمات، حق اعتراض و شکایت نسبت به این اوراق در چارچوب تشریفات قانونی است( نحوه شکایت و اعتراض به تصمیمات مالیاتی). اعتراض به تصمیمات و اوراق مالیاتی نقش قابل توجهی در حفظ حقوق صاحبان واحدهای تولیدی و جلوگیری از تضییع حقوق قانونی آنها و در نهایت کاهش مالیات دارد و لازم است به درستی و با دقت از آن استفاده شود.
شکایت از تصمیمات مالیاتی، دارای مهلت اعتراضی، روش شکایت و مراجع رسیدگی خاصی است.
تصمیمات مالیاتی در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی، هیات حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر و سپس در شورای عالی مالیاتی و دیوان عدالت اداری بر اساس جهات و مبانی گوناگون قابل شکایت است.
توصیه می شود که حتماً امکانات و حقوق قانونی خود در اعتراض به اوراق مالیاتی را در همه مراحل جدی بگیرید و پیگیری کنید.
۸- ضرروت استفاده از وکیل مالیاتی برای پرونده های مالیاتی و حقوقی کارخانجات و واحد های تولیدی
با توجه به پیچیدگی و تعدد قوانین و مقررات مربوط به مسائل حقوقی و مالیاتی واحدهای تولیدی و کارخانجات و همچنین امکانات قانونی قابل توجه برای واحدهای تولیدی برای کاهش مالیات خود ( بیست راهکار قانونی برای کاهش مالیات)، و امکانات و حقوق قانونی اعتراض به تصمیمات مالیاتی، توصیه می شود صاحبان واحدهای تولیدی و کارخانجات، در پیگیری پرونده های حقوقی و مالیاتی خود از خدمات تخصصی وکیل مالیاتی ( با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) استفاده کنند.
