جریمه های مالیاتی و بخشودگی آن ها به زبان ساده

این مقاله در تاریخ ۱۴۰۱/۰۲/۸ به نوشته ی دکتر احمد شهنیایی در روزنامه دنیای اقتصاد به چاپ رسیده است. شماره روزنامه: ۵۴۳۹ شماره خبر: ۳۸۶۱۰۱۳

فهرست

قوانین و مقررات مالیاتی دربردارنده تکالیف مالیاتی زیادی برای مودیان است. برای تضمین انجام این تکالیف، جریمه هایی بابت تخلف از این تکالیف در قانون وجود دارد. از سوی دیگر بمنظور تشویق مودیان به اجرای تکالیف، امکاناتی نیز جهت بخشودگی این جریمه ها پیش بینی شده است که آشنایی و استفاده از آن ها فواید مالی قابل توجهی را برای همه مودیان و صاحبان کسب و کار فراهم می کند.

۱-جریمه مالیاتی چیست

قوانین اصلی مالیاتی از جمله قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده، تکالیف مالیاتی متعددی را برای مودیان ایجاد نموده است. انجام ندادن این تکالیف مالیاتی توسط مودی، عمدتا با جریمه های مالی همراه است و اداره مالیاتی می تواند این جریمه ها را همراه با اصل مالیات از طریق صدور اجراییه مالیاتی وصول کند. در واقع جریمه مالیاتی، جریمه ای مالی است که براساس قانون، بابت تخلف مودی از انجام تکلیف قانونی بر وی تحمیل می شود. رایج ترین تخلفات و جریمه های مالیاتی عبارت اند ؛ ۱-تسلیم نکردن بموقع اظهارنامه مالیاتی و یا کتمان درآمد در اظهارنامه که موجب جریمه ی سنگینی معادل سی درصد مالیات متعلقه خواهد بود،۲- پرداخت نکردن بموقع مالیات عملکرد که موجب جریمه ای معادل دو و نیم درصد اصل مالیات، به ازای هر ماه، از زمان تعلق مالیات تا زمان پرداخت آن خواهد بود. در مورد مالیات بر ارزش افزوده این جریمه دو درصد است،۳-عدم ارائه فهرست معاملات به سازمان امور مالیاتی موضوع ماده ۱۶۹ قانون که موجب جریمه ای معادل یک درصد مبلغ آن معاملات خواهد بود.

بیشتر بخوانید  موضوعات و مطالب مفید برای مالیات واردکنندگان تجاری

۲-بخشودگی مالیاتی شامل همه بدهی ها و جریمه های مالیاتی نمی شود

بدهی مالیاتی اشخاص می تواند شامل دو جزء جداگانه باشد؛ ۱- اصل مالیات و ۲- جریمه مالیاتی. اصل مالیات به هیچ وجه قابل بخشودگی نیست و پرداخت آن مشمول مرور زمان هم نمی شود و در صورت عدم پرداخت مالیات قطعی شده، اداره مالیاتی با صدور اجراییه، مالیات را از اموال مودی وصول می کند. ولی بخش عمده جریمه های مالیاتی، بجز برخی موارد استثنایی، قابل بخشودگی است. تخلفاتی که جریمه آنها قابل بخشودن نیستند عمدتا عبارت اند از ۱-جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی( غیر از اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده که جریمه عدم تسلیم آن با شرایطی قابل بخشودگی است) و ۲- جریمه کتمان درآمد در اظهارنامه و یا اعلام هزینه های غیر واقعی در اظهارنامه.

۳-شرایط و نحوه استفاده از حق بخشودگی جریمه مالیاتی

براساس ماده ۱۹۱ قانون مالیات های مستقیم، تمام یا قسمتی از جریمه های مالیاتی با درخواست مودی و با موافقت سازمان امور مالیاتی قابل بخشودگی است.. سازمان امور مالیاتی همه ساله با ابلاغ بخشنامه، شرایط و نحوه این بخشودگی جریمه ها را اعلام می کند. بخشودگی جریمه های مالیاتی برحسب هر پرونده مالیاتی، منوط به درخواست مودی و موافقت رییس اداره امور مالیاتی است. معیار قانونی برای پذیرش درخواست بخشودگی شامل مواردی همچون اختیار نداشتن مودی در عدم انجام تکلیف و نیز سابقه خوش حسابی مودی است. بعلاوه جریمه ها در صورتی قابل بخشودگی است که مودی اصل مالیات و نیز سایر بدهی های مالیاتی مربوط به آن که مشمول بخشودگی نیستند را پرداخت کند یا ترتیب پرداخت آن ها را بدهد مثلا با تقسیط آن ها. چنانچه مودی بدهی مالیاتی خود را تقسیط کرده باشد، بخشودگی هایی که برای جریمه ها صورت گرفته، در صورتی اعمال می شود که مودی اقساط را در سررسید مقرر پرداخت کند.

بیشتر بخوانید  مالیات کسب و کارهای مشارکتی

۴-حداکثر مقدار بخشودگی جریمه مالیاتی

براساس بخشنامه سازمان امور مالیاتی، حداکثر میزان بخشودگی جریمه های مالیاتی، برحسب اینکه جریمه مربوط به کدام سال مالیاتی باشد و نیز برحسب اینکه بخشودگی در نیمه اول سال ۱۴۰۱ و یا در نیمه دوم سال صورت گیرد متفاوت خواهد بود؛ برای بخشودگی هایی که از تاریخ ۱/۱/۱۴۰۱ تا تاریخ ۳۱/۶/۱۴۰۱ انجام شود جریمه های مالیاتی مربوط به سال های ۱۳۹۸ و بعد آن، حداکثر به میزان صد درصد قابل بخشودگی است. برای مالیات سال های قبل از سال ۹۸، حداکثر بخشودگی جریمه مالیات سال ۱۳۹۷ به میزان ۹۵ درصد از جریمه، سال ۱۳۹۶ به میزان ۸۵ درصد از جریمه، برای سال ۱۳۹۵ به میزان ۸۰ درصد از جریمه و برای مالیات سال های ۱۳۹۴ و قبل از آن حداکثر به میزان ۷۰ درصد از جریمه قانونی قابل بخشودگی خواهد بود. ولی چنانچه بخشودگی بعد از تاریخ ۱/۷/۱۴۰۱ باشد میزان بخشودگی حداکثر ۸۵ درصد از جریمه خواهد بود. ضمنا در همه موارد بخشودگی های یاد شده، چنانچه مودی با گذشت یکماه از ابلاغ برگ مالیات قطعی، در پرداخت مالیات تاخیر کند، در ازای هر ماه تاخیر بیشتر از یک ماه، به میزان دو واحد درصد، از درصد بخشودگی های یاد شده محروم خواهد شد.

۵-بخشودگی جریمه های مربوط به ماده ۱۶۹ قانون

ماده ۱۶۹ قانون مالیات های مستقیم دربردارنده تکالیف و جریمه های رایجی بابت عدم صدور صورتحساب معاملات و یا عدم ارسال فهرست معاملات مودیان به سازمان امور مالیاتی است. براساس بخشنامه های سازمان امور مالیاتی، امکانات بخشودگی جریمه های مالیاتی، شامل جریمه های موضوع ماده ۱۶۹ قانون نیز می شود و در صورت عدم ارائه تمام یا بخشی از فهرست معاملات، حداکثر میزان بخشودگی جریمه مالیاتی موضوع این ماده تا میزان ۴۰ درصد از کل جریمه است.

بیشتر بخوانید  مالیات فعالیت ساختمان سازی

۶-کسر طلب مودی از اداره مالیات بابت خسارت اضافه پرداختی از جریمه های مالیاتی

براساس ماده ۲۴۲ قانون مالیات های مستقیم، اداره مالیاتی در موارد دریافت مالیات اضافی از مودی، علاوه بر تکلیف به استرداد اصل مبلغ اضافی، مکلف است به ازای هر ماه تاخیر در استرداد این مبلغ اضافی، معادل یک و نیم درصد آن را نیز بعنوان خسارت تاخیر به مودی پرداخت کند. در چنین مواردی که مودی مستحق دریافت خسارت تاخیر موضوع تبصره ماده ۲۴۲ قانون مالیات های مستقیم است و در همان حال خود وی نیز به مناسبت تخلف مالیاتی مستوجب جریمه مالیاتی شده باشد، قبل از بخشودگی جریمه های مودی، ابتدا مبلغ مطالبات استحقاقی وی بابت خسارت تاخیر در دریافت مبلغ اضافی، از مبلغ جریمه های برعهده وی کسر می شود و سپس باقیمانده مشمول بخشودگی جریمه مالیاتی طبق مقررات خواهد شد.

لینک مشاهده مقاله

دکتر شهنیایی
همین حالا وقت مشاوره رزرو کنید
و مشکل خود را حل کنید!
بسیاری از مشکلات حقوقی بدون کمک وکیل قابل حل نیستند.
تجاری و مالی

دریافت آخرین مقالات و قوانین مالیاتی، تجاری و بانکی