فصل یکم – تعاریف
ماده ۱ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
از نظر اینقانون بمؤلف و مصنف و هنرمند «پدیدآورنده» و به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار آنان پدید می آید بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و یا ظهور و یا ایجاد آن بکار رفته «اثر» اطلاق می شود.
ماده ۲ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
اثرهای مورد حمایت اینقانون بشرح زیر است:
۱ – کتاب و رساله و جزوه و نمایشنامه و هر نوشته دیگر علمی و فنی و ادبی و هنری.
۲ – شعر و ترانه و سرود و تصنیف که بهر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
۳ – اثر سمعی و بصری بمنظور اجراء در صحنه های نمایش یا پرده سینما یا پخش از رادیو یا تلویزیون که بهر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
۴ – اثر موسیقی که بهر ترتیب و روش نوشته یا ضبط یا نشر شده باشد.
۵ – نقاشی و تصویر و طرح و نقش و نقشه جغرافیائی ابتکاری و نوشته ها و خطهای تزئینی و هرگونه اثر تزئینی و اثر تجسمی که بهر طریق و روش بصورت ساده یا ترکیبی بوجود آمده باشد.
۶ – هرگونه پیکره (مجسمه).
۷ – اثر معماری از قبیل طرح و نقشه ساختمان.
۸ – اثر عکاسی که با روش ابتکاری و ابداع پدید آمده باشد.
۹ – اثر ابتکاری مربوط به هنرهای دستی یا صنعتی و نقشه قالی و گلیم.
۱۰ – اثر ابتکاری که بر پایه فرهنگ عامه (فولکلور) یا میراث فرهنگی و هنری ملی پدید آمده باشد.
۱۱ – اثر فنی که جنبه ابداع و ابتکار داشته باشد.
۱۲ – هرگونه اثر مبتکرانه دیگر که از ترکیب چند اثر از اثرهای نامبرده در این فصل پدید آمده باشد.
فصل دوم – حقوق پدیدآورنده
ماده ۳ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
حقوق پدیدآورنده شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر و حق بهره برداری مادی و معنوی از نام و اثر او است.
ماده ۴ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
حقوق معنوی پدیدآورنده محدود بزمان و مکان نیست و غیرقابل انتقال است.
ماده ۵ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
پدیدآورنده اثرهای مورد حمایت این قانون میتواند استفاده از حقوق مادی خود را در کلیه موارد و از جمله موارد زیر بغیر واگذار کند:
۱ – تهیه فیلمهای سینمایی و تلویزیونی و مانند آن.
۲ – نمایش صحنه ای مانند تأتر و باله و نمایشهای دیگر.
۳ – ضبط تصویری یا صوتی اثر بر روی صفحه یا نوار یا هر وسیله دیگر.
۴ – پخش از رادیو و تلویزیون و وسائل دیگر.
۵ – ترجمه و نشر و تکثیر و عرضه اثر از راه چاپ و نقاشی و عکاسی و گراور و کلیشه و قالب ریزی و مانند آن.
۶ – استفاده از اثر در کارهای علمی و ادبی و صنعتی و هنری و تبلیغاتی.
۷ – بکار بردن اثر در فراهم کردن یا پدید آوردن اثرهای دیگری که در ماده دوم این قانون درج شده است.
ماده ۶ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
اثری که با همکاری دو یا چند پدیدآورنده بوجود آمده باشد و کار یکایک آنان جدا و متمایز نباشد اثر مشترک نامیده میشود و حقوق ناشی از آن حق مشاع پدیدآورندگان است.
ماده ۷ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
نقل از اثرهائیکه انتشار یافته است و استناد به آنها بمقاصد ادبی و علمی و فنی و آموزشی و تربیتی و بصورت انتقاد و تقریظ با ذکر مأخذ در حدود متعارف مجاز است.
تبصره – ذکر مأخذ در مورد جزوه هائیکه برای تدریس در مؤسسات آموزشی توسط معلمان آنها تهیه و تکثیر میشود الزامی نیست مشروط بر اینکه جنبه انتفاعی نداشته باشد.
ماده ۸ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
کتابخانه های عمومی و مؤسسات جمع آوری نشریات و مؤسسات علمی و آموزشی که بصورت غیرانتفاعی اداره میشوند میتوانند طبق آئیننامه ای که بتصویب هیئت وزیران خواهد رسید از اثرهای مورد حمایت این قانون از راه عکسبرداری یا طرق مشابه آن بمیزان مورد نیاز و متناسب با فعالیت خود نسخه برداری کنند.
ماده ۹ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
وزارت اطلاعات میتواند آثاری را که قبل از تصویب این قانون پخش کرده و یا انتشار داده است پس از تصویب این قانون نیز کماکان مورد استفاده قرار دهد.
ماده ۱۰ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
وزارت آموزش و پرورش میتواند کتابهای درسی را که قبل از تصویب این قانون بموجب قانون کتابهای درسی چاپ و منتشر کرده است کماکان مورد استفاده قرار دهد.
ماده ۱۱ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
نسخه برداری از اثرهای مورد حمایت این قانون مذکور در بند ۱ از ماده ۲ و ضبط برنامه های رادیوئی و تلویزیونی فقط در صورتیکه برای استفاده شخصی و غیرانتفاعی باشد مجاز است.
فصل سوم
مدت حمایت از حق پدیدآورنده و حمایتهای قانونی دیگر
ماده ۱۲ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان (اصلاحی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۹)
مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورنده موضوع این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل می شود از تاریخ مرگ پدیدآورنده پنجاه سال است و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی (ولی فقیه) قرار می گیرد.
تبصره (اصلاحی ۳۱ˏ۰۵ˏ۱۳۸۹)ـ مدت حمایت اثر مشترک موضوع ماده (۶) این قانون پنجاه سال بعد از فوت آخرین پدیدآورنده خواهد بود.
ماده ۱۳ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
حقوق مادی اثرهائیکه در نتیجه سفارش پدید میآید تا سی سال از تاریخ پدید آمدن اثر متعلق بسفارش دهنده است مگر آنکه برای مدت کمتر یا ترتیب محدودتری توافق شده باشد.
تبصره – پاداش و جایزه نقدی و امتیازاتی که در مسابقات علمی و هنری و ادبی طبق شرائط مسابقه به آثار مورد حمایت این قانون موضوع این ماده تعلق میگیرد متعلق به پدیدآورنده خواهد بود.
ماده ۱۴ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
انتقال گیرنده حق پدیدآورنده میتواند تا سی سال پس از واگذاری از این حق استفاده کند مگر اینکه برای مدت کمتر توافق شده باشد
ماده ۱۵ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
در مورد مواد ۱۳ و ۱۴ پس از انقضای مدتهای مندرج در آن مواد استفاده از حق مذکور در صورت حیات پدیدآورنده متعلق بخود او و در غیر این صورت تابع ترتیب مقرر در ماده ۱۲ خواهد بود.
ماده ۱۶ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
در موارد زیر حقوق مادی پدیدآورنده از تاریخ نشر یا عرضه بمدت سی سال مورد حمایت این قانون خواهد بود:
۱ – اثرهای سینمائی یا عکاسی.
۲ – هرگاه اثر متعلق بشخص حقوقی باشد و یا حق استفاده از آن به شخص حقوقی واگذار شده باشد.
ماده ۱۷ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
نام و عنوان و نشانه ویژه ایکه معرف اثر است از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود و هیچکس نمیتواند آنها را برای اثر دیگری از همان نوع یا مانند آن به ترتیبی که الغاء شبهه کند بکار برد.
ماده ۱۸ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
انتقال گیرنده و ناشر و کسانی که طبق این قانون اجازه استفاده یا استناد یا اقتباس از اثری را بمنظور انتفاع دارند باید نام پدیدآورنده را با عنوان و نشانه ویژه معرف اثر همراه اثر یا روی نسخه اصلی یا نسخه های چاپی یا تکثیرشده بروش معمول و متداول اعلام و درج نمایند مگر اینکه پدیدآورنده بترتیب دیگری موافقت کرده باشد.
ماده ۱۹ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
هرگونه تغییر یا تحریف در اثرهای مورد حمایت این قانون و نشر آن بدون اجازه پدیدآورنده ممنوع است.
ماده ۲۰ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
چاپخانه ها و بنگاههای ضبط صوت و کارگاهها و اشخاصیکه بچاپ یا نشر یا پخش یا ضبط و یا تکثیر اثرهای مورد حمایت این قانون میپردازد باید شماره دفعات چاپ و تعداد نسخه کتاب یا ضبط یا تکثیر یا پخش یا انتشار و شماره مسلسل روی صفحه موسیقی و صدا را بر تمام نسخه هائی که پخش میشود با ذکر تاریخ و نام چاپخانه یا بنگاه و کارگاه مربوط بر حسب مورد درج نمایند.
ماده ۲۱ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
پدیدآورندگان میتوانند اثر و نام و عنوان و نشانه ویژه اثر خود را در مراکزی که وزارت فرهنگ و هنر با تعیین نوع آثار آگهی مینماید به ثبت برسانند.
آئیننامه چگونگی و ترتیب انجام یافتن تشریفات ثبت و همچنین مرجع پذیرفتن درخواست ثبت به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
ماده ۲۲ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
حقوق مادی پدیدآورنده موقعی از حمایت این قانون برخوردار خواهد بود که اثر برای نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شده باشد و قبلا در هیچ کشوری چاپ یا نشر یا پخش و یا اجرا نشده باشد.
فصل چهارم
تخلفات و مجازات ها
ماده ۲۳ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
هر کس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است بنام خود یا بنام پدیدآورنده بدون اجازه او و یا عالماً عامداً بنام شخص دیگری غیر از پدیدآورنده نشر یا پخش یا عرضه کند بحبس تأدیبی از شش ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد.
ماده ۲۴ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
هر کس بدون اجازه ترجمه دیگری را بنام خود یا دیگری چاپ و پخش و نشر کند بحبس تأدیبی از سه ماه تا یکسال محکوم خواهند شد.
ماده ۲۵ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
متخلفین از مواد ۱۷ – ۱۸ – ۱۹ – ۲۰ این قانون بحبس تأدیبی از سه ماه تا یکسال محکوم خواهند شد.
ماده ۲۶ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
نسبت به متخلفان از مواد ۱۷ – ۱۸ – ۱۹ – ۲۰ این قانون در مواردی که بسبب سپری شدن مدت حق پدیدآورنده استفاده از اثر با رعایت مقررات این قانون برای همگان آزاد است. وزارت فرهنگ و هنر عنوان شاکی خصوصی را خواهد داشت.
ماده ۲۷ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
شاکی خصوصی میتواند از دادگاه صادرکننده حکم نهائی درخواست کند که مفاد حکم در یکی از روزنامه ها بانتخاب و هزینه او آگهی شود.
ماده ۲۸ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
هرگاه متخلف از این قانون شخص حقوقی باشد علاوه بر تعقیب جزائی شخص حقیقی مسئول که جرم ناشی از تصمیم او باشد خسارات شاکی خصوصی از اموال شخص حقوقی جبران خواهد شد و در صورتیکه اموال شخص حقوقی بتنهائی تکافو نکند مابه التفاوت از اموال مرتکب جرم جبران میشود.
ماده ۲۹ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
مراجع قضائی میتوانند ضمن رسیدگی بشکایت شاکی خصوصی نسبت به جلوگیری از نشر و پخش و عرضه آثار مورد شکایت و ضبط آن دستور لازم بضابطین دادگستری بدهند.
ماده ۳۰ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
اثرهائی که پیش از تصویب این قانون پدیدآمده از حمایت این قانون برخوردار است اشخاصی که بدون اجازه از اثرهای دیگران تا تاریخ تصویب این قانون استفاده یا بهره برداری کرده اند حق نشر یا اجرا یا پخش یا تکثیر یا ارائه مجدد یا فروش آن آثار را ندارند مگر باجازه پدیدآورنده یا قائم مقام او با رعایت این قانون. متخلفین، از حکم این ماده و همچنین کسانیکه برای فرار از کیفر بتاریخ مقدم بر تصویب اینقانون اثر را بچاپ رسانند یا ضبط یا تکثیر یا از آن بهره برداری کنند بکیفر مقرر در ماده ۲۳ محکوم خواهند شد.
دعاوی و شکایاتی که قبل از تصویب این قانون در مراجع قضائی مطرح گردیده باعتبار خود باقی است.
ماده ۳۱ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
تعقیب بزه های مذکور در اینقانون با شکایت شاکی خصوصی شروع و با گذشت او موقوف میشود.
ماده ۳۲ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
مواد ۲۴۵ و ۲۴۶ و ۲۴۷ و ۲۴۸ قانون مجازات عمومی ملغی است.
ماده ۳۳ قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان
آئین نامه های اجرائی اینقانون از طرف وزارت فرهنگ و هنر و وزارت دادگستری و وزارت اطلاعات تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل بر سی و سه ماده و سه تبصره پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز دوشنبه سوم آذر ماه ۱۳۴۸ در جلسه روز پنجشنبه یازدهم دیماه یکهزار و سیصد و چهل و هشت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
