همه نکات حقوقی در مورد کارت بازرگانی و آثار و مسئولیت های دارنده آن

۱- اهمیت موضوع کارت بازرگانی و آثار و مسئولیت های دارنده آن

۱-۱- این مطلب برای چه کسانی مفید است

 این مطلب حقوقی برای افراد صادرکننده و وارد کننده کالا و خدمات، اعضای اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن، حق العمل کار گمرکی، شرکت تجاری و مدیران شرکت تجاری و وکیل مالی و تجاری مفید است.

۱-۲- چرا آگاهی از اطلاعات حقوقی کارت بازرگانی ضروری است

 تمام بازرگانان تاکنون به وفور با مطالبی پیرامون کارت بازرگانی برخورد کرده اند. کارت بازرگانی مجوزی رسمی است که دارنده آن اجازه قانونی فعالیت صادرات و واردات را پیدا می کند و در مقابل این امتیاز، مسئولیت های مهمی متوجه وی می گردد، لذا آگاهی از حقوق و اختیارات و نیز مسئولیت های ناشی از داشتن کارت بازرگانی، برای ایجاد محیط حقوقی امن برای همه بازرگانان مفید و ضروری است.

۲- مبانی قانونی مربوط به کارت بازرگانی

۲-۱- داشتن کارت بازرگانی برای صادرات و واردات تجاری ضروری است

 بر اساس ماده ۳  قانون مقررات صادرات و واردات مصوب ۱۳۷۲، مبادرت به هر گونه فعالیت صادرات و واردات به صورت تجاری نیازمند به داشتن کارت بازرگانی است که توسط اتاق بازررگانی و صنایع و معادن ایران صادر می شود.

۲-۲- منظور از صادرات و واردات کالا بصورت تجاری چیست

 کالاهایی که به تشخیص گمرک برای فروش، وارد یا صادر می گردد ( آنچه که صاحبان واحد های تولیدی و توزیعی و وارد کننده باید راجع رعایت استانداردهای اجباری بدانند) کالای تجاری تلقی می شود و فعالیت به واردات و صادرات این کالاها نیازمند داشتن کارت بازرگانی است.

در نتیجه، مواردی نیاز به داشتن کارت بازرگانی ندارد از جمله:

۱- وارد کردن نمونه‌ های تجاری و صنعتی برای بررسی و آزمایش

۲- وارد کردن ماشین ‌آلات و  تجهیزات مورد نیاز واحدهای تولیدی فاقد کارت بازرگانی

۳- صدور کالا توسط صادرکنندگان مبتدی برای یک دوره حداکثر ۶ ماهه در آغاز کار با مجوز وزارت بازرگانی، واردات و صادرات تجاری تلقی نمی شود و نیاز به داشتن کارت بازرگانی ندارد.

۳- شرایط صدور کارت بازرگانی

 شرایط صدور کارت بازرگانی بر حسب اینکه متقاضی ۱- شخص حقیقی ایرانی و یا ۲- شخص حقیقی غیر ایرانی و یا۳- شخص حقوقی باشد متفاوت خواهد بودکه شرایط هر کدام را به شرح زیر بیان می کنیم.

لازم به ذکر است کارت بازرگانی برای مدت یک سال با رشته فعالیت خاص حسب درخواست متقاضی صادر می گردد .

۴- شرایط اشخاص حقیقی ایرانی برای دریافت کارت بازرگانی

 عبارت است از؛

۱- داشتن حداقل سن بیست و سه سال تمام.

۲- داشتن برگ پایان خدمت نظام وظیفه یا برگ معافیت برای آقایان. البته صدورکارت بازرگانی برای دارندگان برگ معافیت موقت فقط در مدت اعتبار برگ معافیت موقت بلامانع است .

۳- داشتن حداقل مدرک دیپلم متوسطه.

۴- داشتن محل کسب یا موقعیت اداری اعم از ملکی یا استیجاری دارای شناسه رهگیری به نام شرکت یا یکی از سهامداران عمده (برای اشخاص حقوقی) و داشتن محل کسب با موقعیت اداری اعم از ملکی یا استیجاری داری شناسه رهگیری) برای اشخاص حقیقی. ضمناً برای احراز این شرط بازدید از محل و ارائه مدارک مثبته و حسب مورد تأیید اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران الزامی است.

۵- داشتن دفاتر قانونی و ارایه اظهارنامه ثبتی.

۶- داشتن حساب جاری در یکی از بانک های داخلی و داشتن گواهی عدم چک برگشتی در سیستم بانکی کشور.

۷- عدم اشتغال تمام وقت و رابطه استخدامی با وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی و قوای سه گانه.

۸- عدم ورشکستگی به تقصیر و تقلب ( ورشکستگی چیست و چه آثاری دارد).

۹- ‏نداشتن محکومیت مؤثر کیفری.

۱۰- ارایه گواهی سازمان امور مالیاتی ذی ربط مبنی بر عدم بدهی مالیاتی یا تعیین تکلیف بدهی مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد).

۱۱- داشتن گواهی حضور و موفقیت در دوره های توجیهی آشنایی با تجارت فرامرزی به مدت حداقل ۱۶ ساعت. البته دارندگان مدرک دانشگاهی در رشته های تخصصی، از شرط حضور در دوره های توجیهی معاف هستند.

۵- شرایط اشخاص حقیقی غیر ایرانی برای دریافت کارت بازرگانی

اشخاص حقیقی غیر ایرانی هم باید تمام شرایطی که برای اشخاص حقیقی ایرانی گفته شد را داشته باشند به جزء برگ پایان خدمت. علاوه بر شرایط یاد شده اولاً باید دارای پروانه کار و اقامت معتبر باشند ثانیاً دولت متبوع متقاضی، متقابلاً مثل دولت ایران امکان دریافت کارت بازرگانی برای اتباع ایرانی را پذیرفته باشد.

۶- شرایط اشخاص حقوقی برای دریافت کارت بازرگانی

 شخص حقوقی می تواند به نام خود کارت بازرگانی دریافت کند. برای اینکه شخص حقوقی بتواند کارت بازرگانی بگیرد، علاوه بر اینکه باید در ایران به ثبت رسیده باشد، مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت (تکالیف و مسئولیت های حقوقی مدیران در شرکت های سهامی) باید تعدادی از شرایط گفته شده برای شخص حقیقی را داشته باشند.

۶-۱- شرایط لازم مدیرعامل و رییس هیات مدیره شخص حقوقی برای گرفتن کارت بازرگانی شخص حقوقی

۱- حداقل سن ۲۳ سال تمام.

۲- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دایم

۳- داشتن حداقل دیپلم متوسطه

۴- عدم اشتغال تمام وقت و رابطه استخدامی با دستگاههای دولتی و قوای سه گانه.

۵- عدم ورشکستگی به تقلب و تقصیر ( ورشکستگی چیست و چه آثاری دارد).

۶- نداشتن محکومیت موثر کیفری.

۷- گواهی حضور موفق در دوره های آموزشی مربوطه.

۶-۲- شرایط لازم شخص حقوقی برای گرفتن کارت بازرگانی شخص حقوقی

 خود شخص حقوقی نیز باید شرایط داشته باشد؛

۱- داشتن محل کسب با موقعیت اداری.

۲- داشتن دفاتر قانونی و ارائه اظهارنامه ثبتی.

۳- داشتن حساب جاری در یکی از بانکها و گواهی عدم چک برگشتی.

۴- عدم ورشکستگی به تقصیر و تقلب.

۵- گواهی عدم بدهی مالیاتی یا تعیین تکلیف آن ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد).

۷- شرایط تمدید کارت بازرگانی

تمدید کارت بازرگانی توسط اتاق بازرگانی مربوطه با شرایط زیر انجام می شود؛ ۱- گواهی پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده آخرین سال مالیاتی ( اصطلاحات کلیدی در قانون مالیات های مستقیم) پذیرفته شده.

۲-‏ ارائه آگهی روزنامه رسمی ( با یازده سند حقوقی مهم در شرکت ها آشنا شوید) مبنی بر ثبت هر نوع تغییرات در شرکت در خصوص اشخاص حقوقی ( مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت) و ارائه اظهارنامه ثبت نام در دفتر ثبت تجاری برای اشخاص حقیقی.

۳- ارائه مفاصاحساب حق بیمه: لازم به ذکر است در صورت عدم اعلام نظر صندوق تأمین اجتماعی ظرف یک ماه از تاریخ ثبت تقاضای مفاصا حساب، اتاق بازرگانی نسبت به تمدید کارت  بازرگانی اقدام می نماید.

لازم است بدانید کلیه دارندگان کارت بازرگانی چنانچه پس از اتمام مدت اعتبار کارت خود، حداکثر ظرف مدت دو سال اقدام به تمدید آن ننمایند، باید علاوه بر ارائه مدارک این بند کلیه مراحل صدور کارت  بازرگانی را دوباره طی نمایند.

۸- مسئولیت ناشی از داشتن کارت بازرگانی

۸-۱- منع واگذاری کارت بازرگانی و عواقب خطرناک آن

 1-دارندگان کارت بازرگانی حق واگذاری آن به غیر را ندارند. در صورت احراز واگذاری کارت، اتاق بازرگانی و وزارت صنعت، معدن و تجارت می توانند نسبت به تعلیق و یا ابطال کارت اقدام نمایند.

۲– بنا به دستور کتبی وزارت صنعت و معدن و تجارت در سال ۱۳۹۴، از آنجا که کارت بازرگانی، مجوز فعالیت تجارت خارجی است و برای دارندگان آن، قانونگذار حقوق و وظایفی قائل شده که فقط باید شخصاً از آن استفاده نمایند، واگذاری اختیارات و یا استفاده از منافع به هر صورت، برخلاف ماده (۲) قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری بوده و قابل تعقیب کیفری است.

۳– بنا به دستور کتبی وزارت صنعت و معدن و تجارت، سازمانهای صنعت، معدن و تجارت استانها می‌بایست چنانچه گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام نماید که دارنده کارت بازرگانی طبق وکالت‌نامه تام‌الاختیار، اقدام به واگذاری آن نموده است، جهت ابطال کارت اقدام نمایند.

۸-۲- تعلیق یا ابطال کارت بازرگانی در صورت سوء رفتار دارنده کارت

چنانچه گزارشی مبنی بر رفتار سوء تجاری دارنده کارت بازرگانی دریافت شود، وزارت صنعت، معدن و تجارت در صورت احراز این موضوع توسط کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک جمهوری اسلامی ایران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون ایران (حسب مورد)، می تواند تا زمان حصول رسیدگی توسط مراجع ذی ربط، نسبت به تعلیق یا ابطال کارت بازرگانی اقدام نماید.

۸-۳- ابطال کارت بازرگانی در صورت ارتکاب قاچاق کالا توسط دارنده

بر اساس ماده ۱۱۴ قانون امور گمرکی اشخاصی که کارت بازرگانی دارند، چنانچه مرتکب قاچاق کالا شوند،کارت بازرگانی آنها پس از رسیدگی به موضوع در کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و گمرک ایران، به طور موقت توقیف یا به طور دائم ابطال می گردد.

۹- استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی جرم است

لازم است بدانید بر اساس بند ۷ ماده ۲۷۴ قانون مالیات های مستقیم ، استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی جرم ( از جرایم و مجازات های مالیاتی چه می دانیم؟) محسوب شده و مستوجب مجازات حبس بیش از شش ماه تا دو سال است.

۱۰- تمدید کارت بازرگانی نیاز به تسویه تعهد مالیاتی دارد

 صدور گواهی مالیاتی برای تمدید کارت بازرگانی منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی است ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد).

این بدهی ها موارد زیر را در بر می گیرد: ۱- در مورد اشخاص حقوقی، شامل بدهیهای قطعی شده مربوط به مالیات بر درآمد شخص حقوقی، مالیات های تکلیفی و حقوق، مالیات حق تمبر و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قانون مالیات های مستقیم.

۲- در مورد صاحبان مشاغل، برای صدور گواهی مالیاتی برای تمدید کارت بازرگانی، تمامی بدهی های مالیاتی قطعی شده مربوط به پرونده های مالیاتی مذکور شامل بدهی های مربوط به مالیات بر درآمد و حسب مورد، مالیات های تکلیفی، حقوق و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قانون مالیات های مستقیم باید پرداخت شود یا ترتیب پرداخت آنها داده شده باشد.

لازم است بدانید آن بخش از مالیاتی که در جریان رسیدگی و تشخیص باشد یا در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی یا تجدید نظر مطرح بوده و به مرحله قطعیت نرسیده باشد، مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود.

چنانچه مالیات به قطعیت رسیده باشد، لیکن مودی ظرف مهلت مقرر نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی شکایت نموده ( نحوه شکایت و اعتراض به تصمیمات مالیاتی) و پرونده در شورای عالی مالیاتی در دست رسیدگی باشد، اداره مالیاتی پس از وصول یا تقسیط مالیات قطعی مورد قبول مودی و اخذ تضمین معتبر (برای تضمین وصول مطالبات، کدام تضمین و سند حقوقی بهتر است؟) نسبت به آن قسمت از مبلغ مالیات قطعی که مورد شکایت می باشد (با رعایت مقررات ماده ۲۵۹ قانون مالیات های مستقیم) گواهی مالیاتی را صادر می کند.

۱۱- استفاده از کارت بازرگانی دیگران و واردات با وکالتنامه صاحب کارت بازرگانی، موجب مسئولیت مالیاتی وارد کننده واقعی است

در موارد زیادی ملاحظه شده است که برخی افراد با گرفتن کارت بازرگانی دیگران و تنظیم وکالتنامه از صاحب کارت بازرگانی، مبادرت به فعالیت واردات و صادرات با استفاده از نام صاحب کارت می کنند. لازم است بدانید در چنین مواردی اداره مالیاتی از نظر قانون مالیات های مستقیم حق دارد تمام مالیات ناشی از درآمد مربوط را از وارد کننده و مودی واقعی مطالبه کند و نمی توان به استناد وکالتنامه یا استفاده از کارت بازرگانی دیگران، از مسئولیت مالیاتی اجتناب نمود. البته صاحب واقعی کالا نیز دارای حقوق غیر قابل سلبی برای دفاع از خود است.

۱۲- ضرورت استفاده از وکیل متخصص مالی و تجاری برای رفع مشکلات مربوط به کارت بازرگانی

 هر صاحب و یا متقاضی کارت بازرگانی ممکن است که برای صدور و یا فعالیت بر مبنای کارت دچار مشکلات حقوقی با گمرک، ادارات صنعت، معدن و تجارت، اداره مالیاتی و سایر مراجع مرتبط بشود. با توجه به تخصصی بودن قوانین و مقررات این حوزه، توصیه می شود از وکیل مالی و مالیاتی (با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) تجاری متخصص و مجرب در این زمینه و آشنا با قوانین بازرگانی از جمله واردات و صادرات و کارت بازرگانی برای اداره مناسب مشکل و ایجاد محیط امن حقوقی استفاده کنید.