وظایف مدیران شرکت در مورد تقسیم سود و عواقب حقوقی تقسیم سود موهوم

۱- اهمیت موضوع وظایف مدیران شرکت در مورد تقسیم سود

۱-۱- این مطلب برای چه کسانی مفید است

این مطلب حقوقی به طور خاص برای سهامداران شرکت و نیز مدیران، اعضای هیات مدیره، مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت های تجاری و نیز وکلای دعاوی و وکیل در امور شرکت ها مفید است.

۱-۲- ریسک حقوقی سود موهوم

 از حقوق مهم هر سهامدار و شریک در یک شرکت تجاری، دریافت سود سهام ناشی از فعالیت شرکت است و از وظایف مهم مدیران شرکت، تقسیم و پرداخت سود قابل تقسیم به سهامدار است. با این حال باید بدانید که تعیین، تقسیم و پرداخت سود سهام به هر سهامدار دارای مقررات قانونی و نیز تشریفات قانونی قابل توجهی است که در صورت عدم رعایت این مقررات می تواند عواقب قانونی به ویژه عواقب کیفری برای مسئولین در شرکت از جمله مدیران ایجاد نماید.

۲- تکالیف مدیران شرکت در مورد حساب های شرکت

 مدیران شرکت در مورد حساب های شرکت تکالیف متعددی دارند و درصورتی که سودی بدون رعایت این تکالیف تقسیم شود، می تواند موجب جرم پرداخت سود موهوم و مجازات مدیران شود.

۲-۱- تهیه صورت دارایی و دیون و ترازنامه و حساب سود و زیان

هیات مدیره شرکت موظف است پس از پایان سال مالی شرکت ۱- صورت دارایی و دیون شرکت در پایان سال مالی ۲- ترازنامه ۳- حساب عملکرد سود و زیان ۴- گزارش وضع عمومی شرکت را تنظیم کند و ۵- در اختیار بازرسان قرار دهد و ۶- برای تصویب مجمع عمومی شرکت، به مجمع عمومی بدهد.

۲-۲- تکلیف هیات مدیره برای در نظر گرفتن استهلاک دارایی ثابت و اندوخته و ذخیره

هیات مدیره باید ۱- در ترازنامه استهلاک دارایی های ثابت شرکت را در نظر بگیرد. منظور از استهلاک این است که با توجه به کاهش تدریجی ارزش دارایی ثابت شرکت بعللی مثل کهنگی، باید متناسب با کاهش ارزش اموال شرکت، این کاهش ارزش به عنوان هزینه در محاسبه سود و هزینه لحاظ شود و از درآمد کسر و جبران شود. همچنین ۲- برای جبران زیان و هزینه های احتمالی نیز هیات مدیره باید ذخیره لازم را منظور کند.

۲-۳- تکلیف هیات مدیره برای قید کردن تعهدات شرکت و نیز  استهلاک هزینه های تاسیس شرکت و یا هزینه های افزایش سرمایه

 هیات مدیره مکلف است در تنظیم ترازنامه علاوه بر آوردن تعهداتی که شرکت تضمین نموده است. هزینه های تاسیس شرکت و نیز افزایش سرمایه اگر صورت گرفته باشد، را لحاظ و کسر کند.

۳- مفهوم سود سهام و سود موهوم

در نتیجه فعالیت تجاری شرکت در طول سال مالی، این فعالیت ممکن است منجر به زیان شرکت و یا ایجاد سود برای شرکت شود.

۳-۱- سود خالص شرکت

 سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است درآمد حاصله سال مالی شرکت منهای کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخایر که گفته شد. با این حال باید بدانید که بدست آوردن سود خالص به معنای تقسیم و پرداخت بین سهامداران نیست، بلکه هیات مدیره مکلف است اولاً از سود خالص حاصله، زیان های وارده به شرکت در سال های قبل را وضع کند و ثانیاً معادل یک بیستم آن را به عنوان اندوخته قانونی موضوع و لحاظ کند.

۳-۲- سود قابل تقسیم

 پس از بدست آمدن سود خالص و ۱- کم کردن زیان سال های گذشته شرکت و ۲- اندوخته قانونی یاد شده و ۳- سایر اندوخته های اختیاری و ۴- سود قابل تقسیم سال های قبل که هنوز تقسیم نشده، مبلغ سود قابل تقسیم به سود سهامدار بدست می آید. لکن باید توجه داشته باشید هنوز هم تشریفات دیگری برای قابل تقسیم بودن سود وجود دارد!!

۳-۳- تصویب تقسیم سود توسط مجمع عمومی

 تا زمان تشکیل مجمع عمومی شرکت در مورد تصویب حساب های مالی و احراز سود قابل تقسیم، هیات مدیره اجازه تقسیم سود را ندارد. با تصویب موارد یاد شده توسط مجمع، هیات مدیره مکلف است ظرف ۸ ماه از مصوبه مجمع سود سهام هر سهامدار را پرداخت کند.

۴- سود موهوم

 با بیان مقررات و تشریفات یاد شده، معنی سود موهوم نیز روشن می شود. در واقع سود موهوم سودی است که بدون رعایت هر کدام از مقررات و تشریفات یاد شده بین سهامداران تقسیم شده باشد. مثلاً عدم استهلاک دارایی ثابت، عدم ذخیره، عدم وضع زیان های سال های قبل، عدم کسر هزینه ها، عدم تنظیم درست ترازنامه و حساب سود و زیان، عدم اخذ مصوبه مجمع عمومی، هر گونه پرداختی بعنوان سود به هر سهامدار سود موهوم خواهد بود.

۵- مسئولیت و مجازات تقسیم سود موهوم

باید در نظر داشته باشید که هر گونه پرداخت سود موهوم به سهامداران باعث ایجاد مسئولیت ها و عواقب جدی خواهد بود. این مسئولیت شامل هر یک از رئیس هیات مدیره شرکت، اعضای هیات مدیره شرکت و مدیر عامل شرکت می شود که بدون صورت دارایی و ترازنامه یا به استناد صورت دارایی و ترازنامه غیر واقعی یا مزور، منافع موهومی بین سهامداران تقسیم کرده باشند ( ماده ۲۵۸ قانون).

باید در نظر داشته باشید که مجازات این جرم نیز سنگین است و مسئولین جرم ممکن است از یک تا سه سال حبس محکوم شوند (ماده ۲۵۸ قانون).

۶- استفاده از خدمات وکیل و مشاور تخصصی در امور مالی و تجاری

 با توجه به جنبه های تخصصی و قانونی موضوعات راجع به حساب شرکت ها و پرداخت سود و عواقب غیر قابل جبران مالی و نیز مسئولیت های کیفری برای مدیران و مدیر عامل و اعضای هیات مدیره و رئیس هیات مدیره، لازم است هر گونه مشکل حقوقی در این زمینه را از طریق درخواست از وکیل مالی و تجاری مجرب و متخصص مدیریت و رفع کنید.