انجام کسب و کار با تاسیس شرکت بهتر است یا بدون تاسیس شرکت

اهمیت شکل حقوقی انجام کسب و کار

 از نظر حقوقی هر گونه فعالیت کسب و کار و تجارت می تواند در دو قالب و گزینه متفاوت صورت گیرد؛

1. اینکه شخص سرمایه گذار و صاحب کسب و کار، بدون تاسیس شرکت و به طور شخصی به فعالیت تجاری بپردازد.
2. با تاسیس و ثبت شرکت، تجارت مورد نظر را از طریق و به نام شرکت انجام دهند.

با توجه به اینکه هر کدام از گزینه های یاد شده آثار و عواقب حقوقی متفاوتی دارد، این پرسش معقول برای هر صاحب کسب و کار مطرح می شود که کدام گزینه از نظر حقوقی بهتر است. به این پرسش مهم در این مطلب پاسخ حقوقی داده شده است.

ضمناً این مطلب صرفاً در خصوص جنبه های حقوقی موضوع است و مطلبی در خصوص سایر جنبه ها مثل بازاریابی و میزان سود آوری و ریسک تجاری ندارد.

مزایای انجام کسب و کار شخصی بدون تاسیس شرکت

 در کنار معایب خود،کسب و کار شخصی و بدون تاسیس شرکت، از نظر حقوقی می تواند دارای مزایایی باشد.

1. برخلاف موارد تاسیس شرکت که سرمایه لازم برای تجارت از دارایی شخصی سرمایه گذار خارج می شود و وارد دارایی شرکت می شود و اداره این اموال در اختیار مدیران شرکت قرار می گیرد که خیلی مواقع این مدیران متفاوت از صاحب سرمایه است، در کسب و کار شخصی چنین اتفاقی نمی افتد و صاحب کسب و کار همچنان مالک بلاواسطه سرمایه باقی می ماند بنابراین از نظر حقوقی کنترل صاحب سرمایه بر سرمایه، در کسب و کار شخصی بیشتر از کسب و کار شرکتی است.
2. در حالیکه در تاسیس شرکت، اغلب چند شریک وجود دارند و مالکیت و اختیار تصمیم گیری در مورد کسب و کار بین این شرکاء توزیع می شود، در تجارت شخصی یک نفره، صاحب کسب و کار هیچ شریکی ندارد و از نظر حقوقی تنها تصمیم گیرنده کسب و کار، صاحب کسب و کار است.
3. شرکت داری بر اساس قانون تجارت و لایحه اصلاحی قانون تجارت همراه تشریفات و تکالیف بسیار زیادی مثل ثبت شرکت، برگزاری سالانه مجامع، تعیین هیات مدیره و تشکیل جلسات، تنظیم سالیانه ترازنامه و حساب سود و زیان و امثال آن و بسیاری تشریفات دیگر است. چنین تشریفات و تکالیفی در مورد تجارت شخصی بدون تاسیس شرکت مصداق پیدا نمی کند.

مزایای کسب و کار با تاسیس شرکت

کسب و کار از طریق تاسیس شرکت دارای مزایایی به شرح زیر است؛

تسهیل تامین نقدینگی بیشتر

در کسب و کارهایی که نیاز به سرمایه زیاد دارد، سرمایه از طریق شراکت با دیگران ممکن تر بوده و به تامین نقدینگی بیشتری می انجامد. بهترین ابزار حقوقی برای تجمیع سرمایه های افراد متعدد برای تجارت، تاسیس شرکت است و تجارت شخصی فاقد چنین امکانی است.

نظام مند بودن شرکت تجاری

با توجه به اینکه همه شرکت ها، از نظر حقوقی دارای سیستم منظم مالکیت، مدیریت، اجرا و نظارت از طریق ارکان قانونی مثل هیات مدیره و بازرس هستند که صاحب سرمایه را از درگیری شخصی و مستمر برای اداره سرمایه فارغ می کند، لذا برای کسب و کارهایی که صاحب سرمایه تمایل و امکان حضور دائم و مستمر کنار سرمایه خود را ندارد تاسیس شرکت بسیار بهتر است.

کاهش ریسک مسئولیت شخصی صاحب سرمایه

مهمترین مزیت حقوقی تاسیس شرکت، کاهش مسئولیت شخصی صاحب سرمایه در مقابل طلبکاران شرکت است. هر چند با تاسیس شرکت، دارایی سرمایه گذار به شرکت منتقل می شود و سرمایه گذار بطور غیر مستقیم و از طریق سهامداری در شرکت ذینفع می شود، ولی مسئولیت حقوقی ناشی از تجارت نیز به خود شرکت منتقل می شود و طلبکاران شرکت نمی توانند برای طلب خود به صاحب سرمایه و سهامدار رجوع کنند. در واقع صاحب سرمایه در پناه شرکت تاسیس شده، مسئولیتی بابت اعمال شرکت ندارد مگر در موارد سوء استفاده وی از شرکت برای فریب افراد.

با این حال باید به دو ریسک در مورد انجام تجارت یا سرمایه گذاری از طریق تاسیس شرکت توجه داشته باشید اولاً در صورت ضرر مالی فعالیت شرکت و از بین رفتن سرمایه شرکت، این ضرر از سرمایه و آورده هر کدام از سهامدارن خواهد بود ثانیا در برخی انواع شرکت ها مثل شرکت تضامنی، چنانچه طلبکار شرکت نتواند طلب خود را از شرکت دریافت کند، با رعایت تشریفات قانونی می تواند برای وصول طلب خود به هر یک از شرکای تضامنی رجوع کند و از محل اموال شخصی شرکاء، دریافت طلب خود را بخواهد.

مزیت مالیاتی کسب و کار از طریق تاسیس شرکت

در تجارت شرکتی، دو گونه سود و درآمد حاصل می شود؛

1. سود فعالیت سالیانه شرکت که ممکن است در نتیجه درآمدها و هزینه ها برای شرکت حاصل کند.
2. سود سهام که در نتیجه سود قابل تقسیم شرکت (وظایف مدیران شرکت در مورد تقسیم سود و عواقب حقوقی تقسیم سود موهوم) به سهامدار داده می شود. از نظر مقررات مالیاتی صرفا سود شرکت است که مشمول مالیات است و لذا سود تقسیم و پرداخت شده به سهامدار مشمول هیچگونه مالیاتی نیست ( تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت های تجاری).

مسئولیت در مورد مشارکت مدنی

 در مشارکت های مدنی نیز که بدون ثبت و تشکیل شرکت دو یا چند نفر با تجمیع سرمایه یا کار، کسب و کار مشارکتی راه می اندازند، ریسک مسئولیت شخصی شرکاء بالاست و از نظر بدهی به طلبکاران و نیز تعهد مالیاتی، هر کدام از شرکاء به نسبت سرمایه آورده شده، مسئول بدهی حقوقی و نیز مالیات مشارکت است ( مالیات کسب و کارهای مشارکتی).

رهنمود نهایی؛ تجارت شخصی یا تجارت شرکتی

 انجام کسب و کار تولیدی یا خدماتی، هم بصورت شخصی و هم در قالب تشکیل شرکت ممکن است. صرفنظر از سایر جنبه های غیر حقوقی،از نظر حقوقی تشکیل شرکت برای کسب و کار نسبت به انجام شخصی آن موجه تر است.

در کسب و کار شخصی ریسک مسئولیت شخصی و خطر توقیف دارایی و اموال شما توسط طلبکاران بابت تجارت بالا است در حالی که با تشکیل شرکت این ریسک به شرکت منتقل می شود و اصولاً دارایی شخصی شما از این مسئولیت مصون و ایمن می ماند. از نظر مالیاتی نیز بهتر است زیرا این فقط شرکت است که بابت سود فعالیت سالیانه شرکت مالیات را بر عهده می گیرد و شما بابت سود سهام خود که ممکن است از شرکت دریافت کنید مشمول هیچ مالیاتی نمی شوید. البته به یاد داشته باشید که این قاعده، به معنای بدون ریسک بودن کسب و کار از طریق تاسیس شرکت نیست.

نکته بسیار مهم در مورد خرید شرکت

 توصیه کلی گفته شده در مورد کسب و کار از طریق تاسیس شرکت فقط برای راه اندازی و تاسیس شرکت است نه خرید سهام شرکت تاسیس شده. با توجه به اینکه در بسیاری شرکت ها، اطلاعات مالی آنها به درستی در اسناد و دفاتر منعکس نیست لذا ممکن است شما بر اساس دارایی های ظاهری، شرکتی را به قیمت مشخصی خریداری کنید ولی بعد از ورود به شرکت، مواجه با بدهی های افشاء نشده شوید و معلوم شود که بدهی شرکت بیشتر از آن چیزی است که مبنای قیمت گذاری برای خرید بوده است لذا از خرید سهام شرکت، بدون اطمینان کافی از صحت دفاتر شرکت جدا خودداری کنید. در چنین مواردی خرید دارایی، به جای خرید شرکت، کم ریسک تر است.

ضرورت استفاده از وکیل متخصص در امور تجاری برای خرید شرکت

 با توجه به اینکه تاسیس شرکت و یا خرید سهام شرکت دارای جنبه ها و ریسک های متعددی است و عدم آگاهی دقیق و تخصصی از آنها ممکن است برنامه های شما برای تجارت موفق را با مشکل پیش بینی نشده روبرو کند، حتما در موارد قصد خرید شرکت و یا تاسیس شرکت برای کسب و کارهای بزرگ تر، از وکیل تجاری و مالی و مشاورین مالی مجرب استفاده کنید.