۱- اهمیت موضوع گروه بندی مودیان مالیاتی
۱-۱- این مطلب برای چه کسانی مفید است
این مطلب حقوقی برای مودیان صاحب مشاغل و وکیل مالیاتی (با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) و مشاور مالیاتی مفید است.
۱-۲- اهمیت گروه بندی مودیان مالیاتی
قوانین و مقررات مالیاتی تعهدات متعددی برای مودیان مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) ایجاد کرده و ارائه اظهارنامه مالیاتی و نیز تنظیم، نگهداری و ارائه دفاتر و نیز ترازنامه و حساب سود و زیان در زمره تعهدات مهم مودی مالیاتی است.
بعضی از تکالیف مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) اصولاً شامل همه مودیان است، مثل تسلیم اظهارنامه ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر ) ولی برخی مختص گروه خاصی از مودیان است، مثلاً تکالیف مربوط به تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان.
برابر مقررات مالیاتی، اشخاص حقیقی مودی در سه گروه مالیاتی مختلف قرار می گیرند و اینکه یک مودی در کدام گروه قرار می گیرد و در واقع چه تکالیفی در خصوص مفاد اظهارنامه و دفاتر و اسناد دارد، به موجب مقررات مالیاتی تعیین می شود. بنابراین تشخیص اینکه شما در کدام گروه قرار می گیرید در تعیین تکالیف مالیاتی مهم است.
۲- عدم شمول گروه بندی در مورد اشخاص حقوقی
گروه بندی مودیان فقط برای مالیات مشاغل و در واقع اشخاص حقیقی است و در مورد اشخاص حقوقی اساساً دسته بندی آنها موضوعیتی ندارد و تکالیف اشخاص حقوقی از نظر تنظیم، ارائه و نگهداری دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان مثل هم است.
۳- معیار های تعیین گروه برای مودی
از نظر مقررات، مودیان مالیاتی ( صاحبان مشاغل) در گروه اول، گروه دوم و گروه سوم تقسیم بندی شده اند.
دو معیار برای قرار گرفتن مودی در هر یک از این گروه های سه گانه وجود دارد؛۱- نوع شغل و فعالیت و ۲- حجم فعالیت مالی و پولی مودی.
۴- مودیان گروه یک
۴-۱- مودیان گروه یک بر اساس نوع فعالیت و شغل
برخی مشاغل و فعالیتها صرفاً به خاطر نوع شغل و صرفنظر از از اینکه حجم مالی فعالیت آنها چقدر است مشمول گروه یک هستند که اصولاً بیشترین تکالیف مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) را دارند.
مودیان مشمول گروه یک به خاطر نوع فعالیت عبارت اند از :
- دارندگان کارت بازرگانی و کلیه واردکنندگان و صادرکنندگان ( همه نکات حقوقی در مورد کارت بازرگانی و آثار و مسئولیت های دارنده آن)
- صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی
- بهره برداران معادن دارای پروانه بهره برداری از وزارتخانه ها یا مراجع ذیربط
- صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر
- صاحبان بیمارستان ها، زایشگاه ها، درمانگاه ها، کلینیک های تخصصی
- صاحبان مشاغل صرافی
- صاحبان فروشگاه های زنجیره ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه و یا مراجع ذیربط
- صاحبان مؤسسات حسابرسی، حسابداری و دفترداری، خدمات مالی
- ارائه دهندگان خدمات مدیریتی، مشاوره ای، انفورماتیک و طراحی سیستم
- صاحبان مؤسسات حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی اعم از مسافری و یا باربری.
۴-۲- مودیان موضوع گروه یک بر اساس حجم مالی فعالیت ( بیش از پنج میلیارد و پانصد میلیون تومان)
علاوه بر معیار نوع فعالیت، کسانی که درآمد مالیاتی آنها از مقدار خاصی بالاتر باشد صرفنظر از اینکه چه نوع فعالیتی دارند مشمول گروه یک هستند.
سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ابرازی (فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت) بر اساس اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل (اظهارنامه تسلیمی خرداد ماه هر سال مبنای تعیین گروه بندی سال بعد از تسلیم اظهارنامه عملکرد می باشد. به عنوان مثال، مبلغ فروش و سایر درآمدهای مندرج در اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۷ مبنای گروه بندی سال ۱۳۹۹ می باشد) یا آخرین درآمد قطعی شده (فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت) آن ها بیش از مبلغ پنج میلیارد و پانصد میلیون تومان باشد (مشروط به ابلاغ برگ قطعی حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل به شخص مؤدی یا نماینده قانونی وی) مشمول گروه یک هستند.
۵- مودیان گروه دوم
کسانی که درآمد ابرازی دو سال قبل یا آخرین درآمد قطعی شده برای آنها بین یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان تا پنج میلیارد و پانصد میلیون تومان باشد در زمره گروه دو هستند.
به عبارت مفصل تر، به موجب مقررات مالیاتی، سایر صاحبان مشاغل و حرفی که درآمد ابرازی (فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت) دو سال قبل آنها و یا آخرین درآمد قطعی شده آنها( فروش کالا یا فروش توأم کالا و ارائه خدمت) بیش از هجده میلیارد ریال و مساوی یا کمتر از مبلغ پنجاه و پنج میلیارد ریال باشد، (مشروط به ابلاغ برگ قطعی حداکثر تا پایان دی ماه سال قبل به شخص مودی یا نماینده قانونی)، در زمره مودیان گروه دو هستند.
۶- مودیان گروه سوم
سایر مودیانی که فعالیت های خاص گروه یک را ندارند و حجم فعالیت آنها نیز کمتر از یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان باشد، در گروه سه قرار می گیرند.
۷- ملاک بودن ۵۰ درصد نصاب برای مودیان ارائه دهنده خدمات
این نکته را در نظر بگیریم که نصاب یاد شده در مورد تقسیم بندی مودیان، برای مودیانی که به ارائه خدمات و نه کالا مشغولند مثل وکلا، مهندسان، پزشکان و کارشناسان رسمی نصف می شود. مثلاً پزشکی که گردش مالی وی در دو سال مالیاتی قبل چهار میلیارد تومان بوده در گروه یک است نه دو زیرا نصاب شغل پزشکی بعنوان شغل خدماتی، ۵۰ درصد رقم نصاب اصلی است.
۸- تکالیف مودیان بر اساس گروه بندی آنها
۸-۱- تکالیف مودیان گروه سوم
از گروه سوم شروع کنیم که کمتر از گروه یک و گروه دوم، تکلیف مالیاتی در مورد اظهارنامه و تنظیم و ارائه اسناد دارد ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر).
۸-۱-۱- تکلیف مودیان گروه سوم در مورد مفاد اظهارنامه
مودیان گروه سوم در واقع حداقل تکالیف مشترک همه گروه ها در مورد مفاد اظهارنامه را دارند که شامل ۱-اطلاعات هویتی و مکانی ۲-مجوز فعالیت ۳-درآمد مشمول مالیات ۴-بخشودگی و معافیت مالیاتی و مالیات متعلق ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم)۵-خلاصه درآمد و هزینه ( پانزده مورد خاص هزینه قابل قبول مالیاتی) و ۶-اطلاعات حساب های بانکی مربوط به فعالیت شغلی است.
۸-۱-۲- تکلیف مودیان گروه سوم در مورد تنظیم و ارائه دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان
مودیان گروه سوم تکلیفی از نظر مقررات مالیاتی برای تنظیم و نگهداری و ارائه دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان ندارند.
۸-۲- تکالیف مودیان گروه دوم
۸-۲-۱- تکالیف مودیان گروه دوم از نظر اظهارنامه
مودیان گروه دوم باید ؛ ۱- اطلاعات هویتی و مکانی ۲- مجوز فعالیت ۳-درآمد مشمول مالیات ۴- بخشودگی و معافیت مالیاتی ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) و مالیات متعلق ۵- اطلاعات حساب های بانکی مربوط به فعالیت شغلی،۶-موجودی مواد و کالا ۷-صورت درآمد و هزینه و ۸- اطلاعات اموال و دارایی های مربوط به فعالیت شغلی خود را اظهارکنند.
۸-۲-۲- تکلیف مودیان گروه دوم در مورد تنظیم و ارائه دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان
گروه دوم تکلیفی از نظر مقررات مالیاتی برای تنظیم و نگهداری و ارائه دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان ندارند.
۸-۳- تکالیف مالیاتی مودیان گروه اول
۸-۳-۱- تکالیف مودیان گروه اول در مورد اظهارنامه و اسناد
مودیان گروه اول باید در اظهارنامه؛ ۱-اطلاعات هویتی و مکانی ۲-مجوز فعالیت ۳-درآمد مشمول مالیات ۴-بخشودگی و معافیت مالیاتی ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) و مالیات متعلق ۵-اطلاعات حساب های بانکی مربوط به فعالیت شغلی ۶-موجودی مواد و کالای خود ۷-صورت درآمد و هزینه ۸-اطلاعات اموال و دارایی های مربوط به فعالیت شغلی ۹-واردات و صادرات کالا و خدمات ۱۰-صورت حساب سود و زیان ۱۱- ترازنامه خود را اظهارکنند.
۸-۳-۲- تکلیف مودیان گروه سوم در مورد مفاد اظهارنامه
مودیان مشمول گروه سوم، مکلف به نگهداری دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر حسب مورد به صورت دستی و یا ماشینی متکی به اسناد و مدارک هستند.
لازم به ذکر است صاحبان مشاغل مشمول گروه سه در صورتی که نسبت به نصب و استفاده از سامانه صندوق فروش اقدام کنند با رعایت آیین نامه تبصره ۲ماده ۱۶۹ قانون در مورد نگهداری و ارائه اطلاعات، تکلیفی برای نگهداری دفاتر قانونی ندارند.
