تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت های تجاری

۱- اهمیت موضوع تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت های تجاری

۱-۱- این مطلب برای چه کسانی مفید است

 این مطلب حقوقی برای اشخاص مدیر شرکت، شخص حقوقی، وکیل مالیاتی ( با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) و وکیل تجاری ( وکیل تجاری کیست و استفاده از وکیل تجاری چه مزایایی برای صاحبان کسب و کار و شرکت های تجاری دارد) مفید است.

۱-۲- نقش مهم مدیران در شرکت

از نظر حقوقی مدیران در کنار مجمع عمومی شرکت و نیز بازرس شرکت، از ارکان شرکت های سهامی هستند.

مدیران اصولاً دو نقش اصلی در شرکت دارند؛ ۱-نقش اداره امور داخلی شرکت و ۲- نقش نمایندگی شرکت و  ارتباط با اشخاص خارج از شرکت.

اختیار اداره شرکت و دارایی و اموال آن و تصمیم گیری درخصوص کلیه امور داخلی با مدیران است و علاوه بر این برقراری هرگونه ارتباط حقوقی با اشخاص خارج از شرکت و امضای اسناد ( مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت) و مطالبه حقوق و ایفای تعهدات شرکت از جمله تعهدات مالیاتی شرکت در مقابل اشخاص و نهادهای قانونی از جمله سازمان امور مالیاتی و بکارگیری وکیل از جمله وکیل مالیاتی ( با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) برای دفاع از حقوق شرکت بر عهده مدیران شرکت است.

۱-۳- نقش مدیران شرکت در امور مالیاتی

مدیران شرکت به خاطر نقش و اختیارات قانونی که در شرکت به ویژه در مورد اداره امور مالی شرکت دارند، علاوه بر تکالیف و مسئولیت هایی که در مقابل سهامداران و خود شرکت دارد مشمول برخی تکالیف قانونی در قانون مالیات های مستقیم هستند.

۲- مفهوم مدیر شرکت

 باید توجه داشت از نظر حقوقی وقتی به “مدیران شرکت” اشاره می شود، این اشاره مصادیق گوناگون و متفاوتی دارد.

۲-۱- اعضای هیات مدیره و مدیر عامل

دسته اول مدیران اعضای هیات مدیره شرکت و مدیر عامل هستند که مسئولیت قانونی اداره شرکت و نمایندگی شرکت ( مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت) بر عهده آنها است.

 2-2- مدیران داخلی شرکت

دسته دوم مدیران در شرکت، مدیران داخلی شرکت هستند که جزء اعضای هیات مدیره نیستند بلکه مدیر عامل و یا سایر نهادهای داخل شرکت، انجام بخشی از امور شرکت را به آنها تفویض می کنند، مثل مدیر حقوقی، مدیر حسابداری، مدیر مالی و امثال آن که به عنوان مدیران داخلی شناخته می شوند.

در بسیاری موارد هیات مدیره و یا مدیر عامل بر اساس مقررات اساسنامه و به منظور تسهیل اداره امور شرکت، بخشی از اختیارات خود مثلاً پیگیری امور مالیاتی و تسلیم اظهارنامه مالیاتی ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) را به مدیران داخلی تفویض می کنند ( مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت).

لازم به ذکر است از نظر حقوقی هر جا در قانون تجارت و سایر قوانین از جمله قانون مالیات های مستقیم به مدیران شرکت اشاره شده و برای آنها مسئولیت مقرر می شود منظور اعضای هیات مدیره شرکت و نیز مدیرعامل شرکت است نه مدیران داخلی.

۳- تکالیف مالیاتی مدیر شرکت به مناسبت مدیریت در شرکت

۳-۱- برخی تکالیف مالیاتی شرکت

شرکت های تجاری بابت فعالیت های خود مشمول تعهدات و تکالیف مالیاتی هستند.

از نظر مالیاتی فعالیت انتفاعی شرکت ها و عملکرد آنها تحت عنوان مالیات اشخاص حقوقی مشمول مالیات درآمد عملکرد سالیانه هستند و از این جهت شرکت مکلف به انجام کلیه تکالیف قانونی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) از جمله ۱- تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیات ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) ۲- تنظیم و نگهداری و ارائه دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان ( تکالیف مالیاتی در مورد تسلیم اظهارنامه و دفاتر) به اداره امور مالیاتی ۳- پرداخت مالیات متعلقه ۴- ثبت نام در سامانه مودیان ۵-صدور صورتحساب معاملات ۶- تهیه فهرست معاملات و ارسال فهرست معاملات به اداره امور مالیاتی ۷- کسر مالیات های تکلیفی و واریز به حساب سازمان امور مالیاتی و اقسام دیگر تکالیف مالیاتی ( تکالیف مالیاتی شرکت ها و صاحبان کسب و کار در مورد مالیات بر درآمد) هستند.

علاوه بر تکالیف شرکت مربوط به مالیات درآمد عملکرد، شرکت حسب مورد تکالیف مالیاتی دیگری همچون تکالیف مربوط به قانون مالیات بر ارزش افزوده، تکالیف مالیات حقوق کارکنان ( نکاتی راجع به مالیات حقوق)، تکالیف مالیات اجاره و امثال آن نیز دارد.

عدم انجام به موقع و درست این تکالیف بر اساس قانون موجب جریمه های مالیاتی ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) قابل توجهی و در مواردی مجازات های کیفری ( از جرایم و مجازات های مالیاتی چه می دانیم؟) خواهد بود.

۳-۲- تکالیف مالیاتی مدیران شرکت به مناسبت سمت مدیریت

با توجه به اینکه هیات مدیره شرکت و مدیر عامل به عنوان بازوی مدیریتی و اجرایی شرکت باید این تکالیف را انجام دهند، در مواردی قانون مالیات های مستقیم مدیران را مشمول برخی مسئولیت های مالیاتی در قبال مدیریت شرکت نموده است و عدم رعایت آنها عواقب شخصی برای مدیران ایجاد می کند.

به علاوه چنانچه مدیران در نتیجه عدم انجام تکالیف مدیریتی خود موجب بروز خساراتی به شرکت از این جهت شوند این امر می تواند منجر به مسئولیت مدیران در مقابل سازمان امور مالیاتی، شرکت و سهامداران بابت پرداخت مالیات و یا خسارت ناشی از عدم رعایت تکالیف شرکتی شود. برخی از تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکت ها بیان می شود.

۴- تکلیف مدیران مسئول به پرداخت مالیات شرکت

مدیران مسئول شرکت مکلف هستند مالیات های متعلقه به شرکت از قبیل مالیات بر درآمد که در دروه مدیریت آنها قطعی می شود و نیز مالیات بر ارزش افزوده و مالیات تکلیفی را از محل حساب شرکت پرداخت کنند، در غیر این صورت سازمان امور مالیاتی می تواند اولاً این مدیران را ممنوع الخروج کند و ثانیاً کل مالیات و جرایم را از اموال مدیر مسئول شرکت مطالبه و استیفاء کند.

۵- ممنوع الخروجی مدیران شرکت به دلیل عدم پرداخت مالیات قطعی شرکت

چنانچه مالیات قطعی شرکت از مبلغ قانونی مشخصی بیشتر شود، سازمان امور مالیاتی می تواند از خروج از کشور مدیران مسئول این شرکت که این بدهی های قطعی مربوط به دوران مدیریت آنها بوده جلوگیری کند.

۶- امکان وصول مالیات شرکت از مدیران مسئول

چنانچه مدیران مسئول شرکت از پرداخت مالیات شرکت که در دوران مدیریت آنها قطعی شده  و یا کسر و واریز مالیات بر ارزش افزوده شرکت خودداری کرده باشند، سازمان امور مالیاتی می تواند بدهی مالیاتی شرکت را با طی تشریفات قانونی از اموال مدیر مسئول وصول نماید.

۷- محرومیت مدیران شرکت های بدهکار مالیاتی از عضویت در هیات مدیره شرکتها و محرومیت از ثبت شرکت

از نظر قانونی سازمان امور مالیاتی مکلف است اسامی مدیران موسسات و شرکت هایی که بدهی مالیاتی دارند را به همراه مشخصات آنان به اداره ثبت شرکت ها اعلام کند و اداره ثبت شرکت ها موظف است ثبت شرکت یا موسسه به نام این اشخاص و همچنین ثبت عضویت آنها را در هیات مدیره آن شرکت و سایر شرکت ها و موسسات برای بدهکاران مالیاتی را منوط به تعیین تکلیف و اخذ مفاصاحساب مالیاتی از سازمان امور مالیاتی کند.

۸- فقط مدیران موظف و صاحب امضای شرکت مشمول تکالیف و مسئولیت های مالیاتی هستند

لازم به ذکر است تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران در شرکتها شامل همه مدیران شرکت نمی شود، بلکه شامل اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت که دارای حق امضای اسناد شرکت ( مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت) باشند خواهد بود؛ بنابراین اولاً اعضای هیات مدیره ای که دارای حق امضای مجاز نباشد مشمول این تکالیف و مسئولیت ها نیست و ثانیاً مدیران داخلی نیز مشمول این مسئولیت ها و تکالیف نیستند.

۹- تکلیف آخرین مدیران شرکت منحله به تسلیم اظهارنامه دارایی و بدهی شرکت

آخرین مدیران شرکت موظفند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا تشکیل سایر ارکان صلاحیتدار برای اتخاذ تصمیم در مورد انحلال شرکت، اظهارنامه ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی به اداره امور مالیاتی تسلیم نمایند.

در صورت تخلف آخرین مدیران از تکلیف یاد شده یا تسلیم اظهارنامه خلاف واقع، متضامناً مشمول پرداخت مالیات و جرایم متعلق به شرکت خواهند بود.

۱۰- تکلیف مدیر تصفیه شرکت منحله به تسلیم اظهارنامه مالیاتی

مدیران تصفیه شرکت منحله مکلفند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال شرکت، اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را به اداره امور مالیاتی تسلیم و مالیات آن را از وجوه شرکت پرداخت کنند و در صورت تخلف از این تکلیف، خود شخصاً مسئول پرداخت مالیات خواهند بود و اداره امور مالیاتی می تواند مالیات متعلقه را با طی تشریفات قانونی از مدیران تصفیه مطالبه و استیفاء کند.

۱۱- تکلیف مدیران شرکت منحله به عدم تقسیم اموال شرکت منحله بین سهامداران قبل از پرداخت مالیات شرکت

مدیر تصفیه شرکت منحله حق ندارد قبل از پرداخت مالیات متعلقه شرکت و دریافت مفاصا حساب مالیاتی و یا سپردن تامین، دارایی شرکت منحله را بین سهامداران آن تقسیم کند. در صورت تخلف از این تکلیف، مدیر تصفیه خود مسئول پرداخت مالیات شرکت منحله خواهند بود. همچنین مدیر یا مدیران تصفیه در صورت تقسیم دارائی شرکت قبل از تصفیه امور مالیاتی شرکت یا قبل از سپردن ‌تأمین ، معادل ۲۰ % مالیات متعلق جریمه ( تخلفات مالیاتی و جریمه های آن در مورد مالیات بر درآمد) خواهند شد.

۱۲- مسئولیت مدیرعامل و اعضای هیات مدیره ناشی از صدور اسناد( صورتحساب) مبتنی بر معاملات غیر واقعی

هر یک از مدیران عامل و اعضای هیات مدیره موسسات و شرکت ها که به علت صدور اسناد (صورت حساب) مبتنی بر انجام معاملات غیر واقعی در نظام اقتصادی از جمله امور مالی و مالیاتی کشور محکومیت قطعی یافته باشند، از هرگونه ثبت شرکت یا موسسه به نام خود و همچنین ثبت عضویت در هیات مدیره آن شرکت و سایر شرکت ها و موسسات، به مدت سه سال محروم هستند.

۱۳-وضعیت مالیات شخصی مدیران شرکت

۱۳-۱- مالیات حقوق مدیران

مدیران شرکت ها اعم از اعضای هیات مدیره و مدیر عامل و مدیران داخلی از نظر مالیاتی بابت حقوق و دریافتی و پاداشی که از شرکت دریافت می کنند ، مشمول مالیات حقوق ( نکاتی راجع به مالیات حقوق) هستند و شرکت مکلف است مالیات متعلقه را از حقوق پرداختی آنها کسر و به اداره امور مالیاتی واریز کند.

۱۳-۲- نرخ مالیات حقوق مدیران شرکت

درآمد حقوق مدیران و کارکنان شرکت ها تا مبلغ سالیانه چهل و هشت میلیون تومان (برای سال ۱۴۰۰) معاف از مالیات ( با امتیازات و تسهیلات مالیاتی قابل استفاده آشنا شویم) است و از مبلغ یاد شده تا هفت برابر آن به نرخ ده درصد و نسبت به مازاد آن به نرخ بیست درصد مشمول مالیات است.

۱۴- ضرورت استفاده از وکیل مالیاتی برای پرونده مالیاتی مدیران

با توجه به تکالیف و مسئولیت های مالیاتی مدیران شرکت بر اساس قوانین و مقررات خاص مالیاتی و نیز ارتباط آن با مسائل مربوط به حقوق شرکت ها، در صورت درگیر شدن مدیر شرکت با پرونده مالیاتی، برای اطمینان از حفظ حقوق خود، از وکیل مالیاتی ( با ظرفیت ها و مزایای داشتن وکیل مالیاتی آشنا شوید) کمک بگیرید.