این مطلب برای چه کسانی و چرا مفید است
این مطلب حقوقی برای تمام صاحبان کسب و کارهای تجاری، شرکت های تجاری، مدیران شرکت های تجاری و وکیل تجاری ( وکیل تجاری کیست و استفاده از وکیل تجاری چه مزایایی برای صاحبان کسب و کار و شرکت های تجاری دارد) مفید است.
فعالیت های حرفه ای صاحبان کسب و کارها و شرکت های تجاری، عمدتاً بر اساس روابط حرفه ای با سایر اشخاص و شرکای تجاری شکل می گیرد.
ولی این روابط تجاری همیشه بطور صلح آمیز پیش نمی رود و احتمال بروز اختلافات وجود دارد. به نحوی که صاحب کسب و کار چاره کار را طرح دعوی علیه طرف دیگر خود می بیند.
با توجه به شرایط و عواقب مالی و حقوقی طرح دعوی، لازم است هر صاحب کسب و کار با برخی نکات مهم و کاربردی در مورد طرح دعوی آشنا باشد.
ما در این مقاله چهارده توصیه و نکته کاربردی در مورد تصمیم طرح دعوی توسط هر صاحب کسب و کار تجاری را ارائه می کنیم تا یک طرح دعوی موفق جهت تامین منافع و حقوق خود داشته باشید.
۱- توصیه اول؛ قبل از طرح دعوی، اولویت مصالحه با طرفتان را در نظر بگیرید
خوب است بدانید که طرح دعوی و ورود به فرایند رسیدگی های قضایی، فرایندی نسبتاً زمانبر، هزینه دار و پر فشار است.
از سوی دیگر در هر اختلافی به همان اندازه که شما خود را محق می دانید احتمالاً طرف دیگر تان نیز با داشتن دلایلی خود را صاحب حق می داند.
با توجه به چنین شرایطی، بهتر است قبل از اینکه وقت و هزینه خود را صرف تصمیم برای طرح دعوی کنید، امکان رفع اختلاف از طریق مذاکره و مصالحه را نیز امتحان کنید. در صورت موفقیت در مذاکرات، هم پرونده اختلاف زودتر بسته می شود و هم از تحمل هزینه های مالی و تجاری ورود به دعوی پرهیز می کنید.
خلاصه اینکه رفع اختلاف از طریق سازش با طرف دیگر، بر ورود به یک فرایند قضایی ترجیح دارد حتی اگر منافعی که در سازش به دست می آورید دقیقاً به میزانی که مورد ادعایتان بوده نباشد.
۲- توصیه دوم؛ هزینه های مالی طرح دعوی را در نظر داشته باشید
باید در نظر داشته باشید تصمیم به طرح دعوی، غالباً تصمیم کم هزینه ای نیست.
هزینه های طرح دعوی عمدتاً شامل ۱-هزینه دادرسی و ۲-حق الوکاله وکیل و ۳-هزینه احتمالی کارشناسی است.
هزینه دادرسی، مبلغی معادل سه و نیم درصد ارزش مالی حق مورد ادعای شما است. هزینه دادرسی را باید در همان زمان ارسال دادخواست به مرجع قضایی، پرداخت کنید. در ادامه، چنانچه رای صادر شده ی بدوی به نفع شما نباشد و مجبور باشید نسبت به آن رای تجدیدنظرخواهی کنید، باید معادل چهار و نیم درصد دیگر نیز را بعنوان هزینه تجدید نظرخواهی پرداخت کنید.
البته میزان هزینه دادرسی وابسته به نحوه طرح دعوی نیز است. وکیل تجاری شما می تواند با مهارت، دعوی را به گونه ای طراحی کند که حتی الامکان از پرداخت هزینه دادرسی اضافی برحذر باشید.
اگر به تشخیص قاضی، پرونده شما نیازمند ارجاع به کارشناس باشد دستمزد کارشناس را نیز باید پرداخت کنید. تعیین میزان هزینه کارشناسی، بسته به ارزش مالی ادعا، به تشخیص قاضی است.
هزینه حق الوکاله نیز غالباً بر اساس آیین نامه حق الوکاله، درصد مشخصی از ارزش مالی ادعای مطروحه است.
این نکته را در نظر داشته باشید که می توانید از دادگاه رسیدگی کننده، اجبار طرف دعوی به جبران این هزینه ها را بخواهید. چنانچه رای به نفع شما صادر شود، دادگاه علاوه بر اصل خواسته، وی را به پرداخت این هزینه ها در حق شما محکوم می کند.
صاحبان کسب و کارهای تجاری و شرکت ها در نظر داشته باشند که در ماده ۱۴۸ قانون مالیات های مستقیم، هزینه های دادرسی پرداخت شده، در زمره موارد هزینه های قبل قبول مالیاتی قید نشده است. ولی حق الوکاله پرداختی جزو هزینه های قابل قبول مالیاتی است.
۳- توصیه سوم؛ همیشه آمادگی خود برای طرح دعوی را حفظ کنید
صاحبان کسب و کار و مدیران شرکت می دانند که مراودات تجاری همیشه به خوبی و خوشی پیش نمی رود و احتمال اختلاف و یا خلف وعده طرف دیگر همیشه مطرح است. حتی در شرایط که که فکر می کنید ظاهراً همه چیز به خوبی پیش می رود نیز بروز اختلاف کاملاً محتمل است.
بنابراین همیشه در رابطه تجاری خود احتمال اینکه روزی با طرفتان به اختلاف بخورید و مجبور به طرح دعوی شوید را در نظر داشته باشید و شرایط را برای آن روز آماده داشته باشید.
تمام اتفاقات بین خود و طرف تجاری خود از جمله قول و قرارها، تصمیمات مشترک، زیان های وارده، پیشرفت های کار، خلف وعده ها و هر اتفاقی که بر روی حقوق شما در این رابطه تاثیر می گذارد را با اسناد درست حقوقی ثبت و ضبط کنید تا در روز مبادا با استناد به این اسناد در دادگاه، حصول نتیجه به نفع خودتان را تقویت کنید.
۴- توصیه چهارم؛ قبل از طرح دعوی شرایط و مقدمات قانونی آن را فراهم کنید
باید بدانید طرح دعوی یک چیز است و گرفتن رای و نتیجه به نفع خود چیز دیگر.
آنچه اهمیت اصلی دارد گرفتن نتیجه و صدور رای به نفع شما است نه صرف طرح دعوی.
اقناع دادگاه به دادن رای به نفع شما نیز به سادگی نیست بلکه نیازمند طرح درست دعوی، طرف دادن افراد مرتبط نزد دادگاه صالح، ارائه دلایل متقن، پیگیری درست و دفاعیات دقیق است.
مثلاً در مواردی که کسب و کار شما بصورت شرکتی است لازم است که دادخواست و یا برگ وکالتنامه، به امضای دارندگان امضای مجاز شرکت (مطالب حقوقی در مورد دارندگان امضای مجاز در شرکت) رسیده باشد. در غیر این صورت دادخواست شما با وجود پرداخت هزینه دادرسی، توسط دادگاه رد می شود.
بنابراین طرح دعوی بدون توجه این شرایط نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت و چنانچه در دعوایی بطور قطعی شکست بخورید دیگر بازگرداندن آب به جوی کاری تقریباً محال است.
لذا توصیه اکید این است تا قبل از اطمینان از کامل بودن شرایط و مقدمات طرح دعوی، از هر گونه اقدام قضایی خودداری کنید و در این زمینه از وکیل تجاری کمک بگیرید.
۵- توصیه پنجم؛ از وکیل تجاری خود بخواهید ریسک ها و ظرفیت های طرح دعوی را برای شما روشن کند
خوب است بدانید ریسک ها و ظرفیت های واقعی دعوی است که در نهایت تصمیم برای طرح یا عدم طرح دعوی و نیز نحوه طرح دعوی را مشخص می کند.
ریسک های طرح دعوی می تواند شامل احتمالات طولانی شدن فرایند رسیدگی به پرونده، احتمال شکست در پرونده، پر هزینه شدن فرایند دعوی، عدم امکان اجرای رای و امثال باشد.
ظرفیت های طرح دعوی نیز می تواند شامل اطمینان نسبی از اخذ نتیجه، اجرای سریع و ساده رای، مجبور شدن طرف اختلاف به ادای حقوق شما در نتیجه فشار دعوی و یا موارد دیگری باشد.
ریسک ها و ظرفیت های طرح دعوی عمدتاً حقوقی هستند و توصیه ما به شما این است که وکیل تجاری تان را از استراتژی تجاری خود در پرونده مطلع کنید و از وی بخواهید ریسک ها و ظرفیت های حقوقی پرونده را بطور دقیق برای شما تبیین نماید.
با اطلاع یافتن از این ریسک ها و ظرفیت های حقوقی، تصمیم نهایی خود در مورد طرح دعوی را بر اساس استراتژی حرفه ای و تجاری و با راهنمایی گرفتن از وکیل قطعی کنید.
۶- توصیه ششم؛ از ظرفیت های قانونی وصول حق خود بدون طرح دعوی آگاه شوید
باید بدانید که تنها راه حل برای احقاق حق، طرح دعوی نیست بلکه از نظر حقوقی و نیز عملی ممکن است روش های دیگری غیر از طرح دعوی نیز برای احقاق حق شما وجود داشته باشد، مثلاً ممکن است در قراردادی که با طرفتان امضاء کرده اید تضامینی ( برای تضمین وصول مطالبات، کدام تضمین و سند حقوقی بهتر است؟) برای وصول حق و ادعای خود پیش بینی شده باشد مثل ضمانت نامه بانکی یا چک لازم الاجرایی که از طرف در دست دارید. در چنین مواردی بهتر است به جای رجوع به دادگستری، حقوق خود را از طریق اجرای تضامینی که در دسترس دارید وصول کنید.
همچنین برخی حقوق قانونی خود را، بدون اینکه لازم باشد دادخواستی به دادگاه بدهید، می توانید از طریق مراجعه به اداره اجرای ثبت و با سهولت بیشتری وصول کنید از جمله مطالبات مندرج در سند رسمی و اسناد لازم الاجرا مثل چک.
برخی مواقع نیز شما می توانید با استفاده از حق قانونی خود در قرارداد، با تحت فشار قراردادن طرف دیگر، وی را مجبور به ادای حقوق تان بکنید مثلاً اگر شما بعنوان فروشنده، طلبی از خریدار بابت فروش مال التجاره داشته باشید، می توانید با خودداری از تحویل مال التجاره، خریدار را مجبور به پرداخت قیمت کالایتان کنید.
بنابراین توصیه می شود قبل از طرح دعوی در دادگستری، با استفاده از مهارت و تجربه وکیل تجاری خود، سایر راه های وصول حقوق خود را بررسی کنید.
۷- توصیه هفتم؛ نحوه درست طرح دعوی و خواسته را در نظر بگیرید
باید درنظر داشته باشید که هر دعوای حقوقی باید شامل خواسته مشخصی از دادگاه باشد. انتخاب درست خواسته و نحوه طرح آن احتمال موفقیت دعوی را تقویت می کند.
مثلاً اگر شما با یک پیمانکار بد عهد در اجرای تعهد مواجه هستید ممکن است هر کدام از خواسته های فسخ قرارداد پیمانکاری یا اجبار پیمانکار به اجرای تعهد و یا محکومیت پیمانکار به جبران خسارت را بتوانید به عنوان خواسته خود در نظر داشته باشید. لکن مهم است که بر اساس استراتژی تجاری پرونده و با راهنمایی وکیل تجاری خود، بهترین خواسته را در نهایت برای طرح در دادگاه انتخاب کنید.
انتخاب نادرست خواسته ممکن است منجر به شکست در دعوا و یا طولانی شدن فرایند رسیدگی به دعوایتان بشود.
۸- توصیه هشتم؛ در موارد اختلاف با دستگاه های دولتی به ملاحظات خاص طرح دعوی علیه دولت توجه داشته باشید
ممکن است صاحب کسب و کار و یا شرکت تجاری ادعایی علیه یک دستگاه دولتی داشته باشد ( برای معامله با دستگاه های دولتی به چه نکاتی توجه کنیم).
باید دانست که طرح دعوی علیه دستگاه دولتی می تواند تفاوت هایی با طرح دعوا علیه سایر افراد داشته باشد.
طرح برخی از ادعاها علیه دستگاه های دولتی و عمومی را باید به دیوان عدالت اداری برد مثل اختلافات با اداره مالیاتی ( نحوه شکایت و اعتراض به تصمیمات مالیاتی) و یا سازمان تامین اجتماعی یا اداره گمرک.
از سوی دیگر در مواردی که صاحب کسب و کار و شرکت، از دستگاه دولتی طلب مالی داشته باشد و دادگاه به نفع وی حکم دهد، اجرای حکم دادگاه و وصول طلب، تشریفات قانونی خاصی دارد. ممکن است دادگاه حداقل ۱۸ ماه فرصت قانونی برای دستگاه محکوم شده برای پرداخت این طلب محکوم شده بدهد.
بنابراین لازم است از قبل به وجود تشریفات خاص دعوی علیه دستگاه دولتی واقف باشید تا در نهایت بتوانید تصمیم درستی در مورد دعوی علیه دستگاه دولتی برای وصول طلبتان بگیرید.
۹- توصیه نهم؛ حتما از وکیل تجاری متخصص، برای طرح و پیشبرد دعوی تجاری استفاده کنید
مسائل مربوط به طرح دعوی برای وصول حقوق تجاری، در تمام مراحل آن از تصمیم به طرح دعوی گرفته تا اجرا و پیگیری آن، همگی امر تخصصی حقوقی و تجاری و نیازمند تجارب حرفه ای است.
کوچک ترین بی اطلاعی و اشتباه در این فرایند پیچیده، منجر به اتلاف حقوق و ضایع شدن منافع صاحب حق می شود.
لذا لازم است به منظور پرهیز از شکست در دعوی و استفاده حداکثر از ظرفیت احقاق منافع، طرح و اداره دعوی حقوقی در پرونده را صرفاً به متخصص حرفه ای این مسائل یعنی وکیل تجاری ( وکیل تجاری کیست و استفاده از وکیل تجاری چه مزایایی برای صاحبان کسب و کار و شرکت های تجاری دارد) بسپارید.
۱۰- توصیه دهم؛ اقدامات حقوقی لازم برای تمهید اجرای رای انجام دهید
باید توجه داشته باشید صرف گرفتن رای در دادگاه، برای احقاق حقوق و منافع شما کافی نیست.
از امکان اجرای رای، چه از نظر حقوقی و چه از نظر یافتن مالی از طرف دعوی که بتوان از محل آن رای را به نفع خود اجرا کرد، اطمینان حاصل کنید.
چه بسا آرای زیادی که با وجود صدور به نفع صاحب حق، بدلیل نیافتن مالی از طرف محکوم شده عملاً نفعی برای صاحب حق نداشته است.
در نتیجه توصیه می شود؛
اولاً از وکیل تجاری خود بخواهید به هنگام طرح دعوی، اقدامات و تمهیدات قضایی لازم برای اطمینان یافتن از اجرای رای را انجام دهد.
ثانیاً در مواردی که مطمئن هستید یافتن مال از طرف دعوایتان بسیار دشوار خواهد بود راهکارهای حقوقی دیگری مثل درخواست ورشکستگی ( نکات مهم در مورد ورشکستگی برای صاحبان کسب و کار و شرکت های تجاری) بدهکار خود را مد نظر قرار دهید.
۱۱- توصیه یازدهم؛ نگرشی واقع بینانه نسبت به دعوای خود داشته باشید
برخی افراد به اختلاف خود با طرف های تجاری شان با دید یکجانبه و کاملا حق به جانب نگاه می کنند و پرونده را صرفاً از دیدگاه منافع خود می نگرند.
باید دانست هر پرونده ممکن است حاوی واقعیت هایی به نفع شما و در مواقعی نیز به نفع طرف تان باشد.
وکیل تجاری خوب با دیدن همه این واقعیت ها، با مهارت لازم، استراتژی طرح دعوی را بر اساس پیشبرد منافع موکل بر اساس واقعیات مثبت و با در نظر داشتن سایر واقعیات پیش بینی و پی ریزی می کند.
لذا لازم است در مواردی که نکات غیر مثبتی نیز در پرونده شما وجود دارد با داشتن نگرشی واقع بینانه، با وکیل تجاری پرونده، برای حداکثر بهره وری از نکات مثبت پرونده در دعوی همراه شوید.
۱۲- توصیه دوازدهم؛ توصیف درستی ار واقعیتهای پرونده و اختلاف، به وکیل تجاری تان ارائه دهید
برخی از موکلین تمایل دارند واقعیت های پرونده را آنگونه که خود می پسندند توضیح دهند و از بیان همه ماجرا پرهیز می کنند.
با این حال باید بدانید مرجع قضایی، دعوا را کنار توضیحات شما، بر اساس شواهد و واقعیات پرونده و نیز دلایل مستند طرف دیگر قضاوت و تعیین تکلیف می کند نه صرفا آنگونه که شما توضیح می دهید.
وکیل تجاری پرونده نیز شرح ماجرای مورد اختلاف را حداکثر استفاده از امکانات برای پیشبرد منافع شما صورت بندی کند.
لذا لازم است به هنگام توضیح موضوع برای وکیل تجاری و ارائه مدارک، موضوعات را بر اساس واقعیت شرح دهید تا بعدا اطلاعات مستند طرف دیگر دعوی در پرونده، موجب غافلگیری و تضییع منافع شما نشود.
۱۳- توصیه سیزدهم؛ به راهکارهای قانونی وکیل تجاری خود اعتماد کنید
ممکن است شما به عنوان یک صاحب کسب و کار مجرب، راهکارهای قانونی خاصی برای طرح دعوی را در نظر داشته و به اجرای آن ها اصرار داشته باشید ولی خوب است بدانید موضوع طرح دعوی، علیرغم داشتن جنبه های تجاری و حرفه ای قابل توجه، بیشتر موضوعی حقوقی و تخصصی است.
لذا بهتر است که علاوه بر اینکه راهکارهای خود در مورد پرونده را با جدیت برای وکیل تجاری پرونده تبیین می کنید، در نهایت راهکارهای حرفه ای وکیل تجاری خود در مورد نحوه طرح دعوی را ملاک نهایی برای اقدام قرار دهید.
۱۴- توصیه چهاردهم؛ قبل از تقدیم دادخواست و لوایح توسط وکیل تجاری تان، یکبار مفاد آن ها را مطالعه کنید
طرح دادخواست و پیگیری آن توسط وکیل، امری حقوقی و حرفه ای است. لکن بخشی از مفاد این دادخواست و لوایح، بر اساس اطلاعات و وقایع تجاری است که منبع اصلی این اطلاعات، خود صاحب کسب و کار است.
به همین دلیل لازم است شما نیز دادخواست و لایحه تهیه شده توسط وکیل تجاری را قبل از تقدیم به دادگاه مطالعه کنید و اگر نکته ای راجع به مفاد دادخواست دارید نظرات خود را به وکیل برای تصمیم گیری نهایی انتقال دهید.
